Maritiem Zaandam - Zaans Industrieel Erfgoed

Het houten Tsaar Peterhuisje ( foto rechts) dateert uit 1623 en is rijksmonument. De museumhal die over het huisje
heen is gebouwd (zie foto links) en de conciërgewoning zijn ook rijksmonument, dateren uit 1896-1897 en zijn
ontworpen door A.Salm en B.G.Salm. Ook de erfscheiding is rijksmonument. (gegevens en foto links: bron 15).
03 Het Csaar Peterhuisje 1/3
Het verhaal van czaar Peter de Grote in Zaandam is aanschouwelijk gemaakt in een origineel,
destijds van gebruikt scheepshout gemaakt Zaans huisje aan Krimp 23 in het maritieme
kwartier van de Zaanstreek: de Russische Buurt.
Het Csaar Peterhuisje is geplaatst in een in opdracht van tsaar Nicolaas II door G.B. en A.
Salm ontworpen hal in neorenaissance-stijl, 1896-1897 (bron 30)
We krijgen een rondleiding van Gerard Horneman, ruim tien jaar beheerder van dit
rijksmonument. Ons valt de eer ten deel om tot zijn laatste gasten te behoren voordat hij het
stokje door geeft aan Farida Guseynova.
Het Zaans Museum heeft in het kader van het vriendschapsjaar van Nederland en Rusland in 2013 een publicatie
uitgegeven met als titel 'Czaar Peter huisje, Een bijzondere plek met een bijzonder verhaal'. Het Zaans Museum
met het Czaar Peterhuisje zal dat jaar een samenwerking aangaan met de Hermitage in Sint Petersburg, de
Hermitage Amsterdam en het Amsterdam Museum. Gerard Horneman schreef hierin het hoofdstuk: De
scheepsbouw in Zaandam ten tijde van het verblijf van Tsaar Peter de Grote. In het verslag van deze
erfgoedwandeling is dat hoofdstuk bijna integraal overgenomen. Cees Kingma schreef in de publicatie het
hoofdstuk: Het bezoek van Tsaar Peter aan Zaandam.
Rusland was in oorlog met Zweden dat het op het land wél, maar op de Oostzee niet kon
verslaan. De Tsaar onderkende dat zijn volk achterliep op het gebied van industriële en
maritieme vaardigheden en technieken. Hij kwam in 1697 op 25-jarige leeftijd naar Nederland
met een voor 3 jaar afgedwongen elitecorps dat bestond uit 200 kinderen van edellieden.
Houtzagerijen, papiermakerijen en de scheepsbouw en scheepvaart voor de handel en
verdediging vormden voor de Tsaar een cruciale doelstelling in zijn reisprogramma.
29