Maritiem Zaandam - Zaans Industrieel Erfgoed

SCHEEPSBOUW ZAANDAM 3/4
DE SCHEEPSBOUW IN ZAANDAM TEN TIJDE VAN HET VERBLIJF VAN TSAAR PETER
DE GROTE (citaten uit bron 3)
Koopvaardijschip in aanbouw. Rechts gebouwen met Zaanse gevels. Hoogst waarschijnlijk de scheepwerf van
Lijnst Rogge aan de Hoogedyk te zaandam. Het water op de voorgrond is de havenkom te zaandam (de
huidigeVoorzaan). Datering Voorstelling: Begin 18de eeuw. Gemeente Archief Zaanstad. Techniek: Gewassen
pentekening
Pinassen en galjoten
Behalve fluitschepen werden er ook andere soorten vaartuigen gebouwd. Voor de zeevaart
bijvoorbeeld smakschepen, pinassen, galjoten, fregatten en hoekerschepen. In de 17 de eeuw
bestond 80% van de productie uit fluitschepen, in de 18 de eeuw was dit gezakt tot 70%. Een
belangrijk type binnenvaartschip was het damschip, maar er werden ook waterschepen,
boeiers, pont-of rijnop-en kaagschepen op de werven gebouwd.
Partenrederijen
In de praktijk bouwden de Zaanse werven zowel in opdracht als voor eigen rekening. Het
laatste hield een zeker risico van kapitaalvermindering in, maar dit werd door de
werfeigenaren opgevangen doordat zij hun schepen in partenrederijen in de vaart brachten.
Het voordeel van deze werkwijze was dat zij het gehele jaar werk hadden, terwijl elders
onvermijdelijk stille perioden optraden. Voor de scheepstimmerlieden en andere werknemers
was dat gunstig (zij werden naar rato van de productie betaald).
16