ben IK in beeld?

H2 De narcistische persoonlijkheidsstoornis
De DSM-IV 4 (1994, p.343) geeft de volgende omschrijving van de narcistische
persoonlijkheidsstoornis:
DSM-IV: 301.81 Narcistische persoonlijkheidsstoornis
Een diepgaand patroon van grootheidsgevoelens (in fantasie of gedrag), behoefte aan bewondering
en gebrek aan empathie, beginnend in de vroege volwassenheid en tot uiting komend in diverse
situaties zoals blijkt uit vijf (of meer) van de volgende:
De cliënt
1. heeft een opgeblazen gevoel van eigen belangrijkheid (bijvoorbeeld overdrijft eigen prestaties en
talenten, verwacht als superieur erkend te worden zonder de erbij horende prestaties).
2. is gepreoccupeerd met fantasieën over onbeperkte successen, macht, genialiteit, schoonheid of
de ideale liefde.
3. gelooft dat hij ‘heel speciaal’ en uniek is en dat hij alleen begrepen kan worden door, of hoort om
te gaan met, andere heel speciale mensen, of mensen (of instellingen) met een hoge status.
4. verlangt buitensporige bewondering.
5. heeft een gevoel bijzondere rechten te hebben dat wil zeggen onredelijke verwachting van een
uitzonderlijk welwillende behandeling of een automatisch meegaan met zijn of haar
verwachtingen.
6. exploiteert anderen, dat wil zeggen maakt misbruik van anderen om zijn of haar eigen
doeleinden te bereiken.
7. heeft gebrek aan empathie: is niet bereid de gevoelens en behoeften van anderen te erkennen
of zich ermee te vereenzelvigen.
8. is vaak afgunstig of meent dat anderen afgunstig op hem of haar zijn.
9. is arrogant of toont hooghartig gedrag of houdingen
tabel 2.2 Diagnostische criteria narcistische persoonlijkheidsstoornis volgens DSM-IV
De omschrijving van de DSM-IV laat een beeld zien van iemand die zichzelf bewondert, zich uit de
hoogte gedraagt, de ander gebruikt om zijn eigen doelen te bereiken en fantasieën heeft over
succes, schoonheid en liefde. Achter dit beeld gaat echter een persoon schuil, die erg kwetsbaar is
en vaak niet kan genieten van zijn eigen activiteiten (Drieschner, 1996).
4 Voor de beschrijving van de diagnostische criteria wordt de DSM-IV gebruikt, omdat de diagnostische criteria van NPS niet
veranderd zijn met de komst van de DSM-IV-TR.
9