ben IK in beeld?

H3 Schemagerichte therapie
Hoofdstuk 3 Schemagerichte therapie
3.1 Inleiding
Om de schemagerichte therapie (SGT) te begrijpen is het goed om kort in te gaan op de cognitiefgedragstherapeutische
behandeling, omdat Young deze als uitgangspunt heeft gebruikt voor zijn
methode.
De cognitief- gedragstherapeutische behandeling is erop gericht dat de cliënt inzicht krijgt hoe
processen bij hem plaatsvinden. De cliënt wordt geleerd de automatische en disfunctionele
gedachten in twijfel te trekken en aan te passen. De behandelaar stimuleert de patiënt zelf
argumenten te vinden, die zijn gedachten onderbouwen. Dit wordt ook wel de 'socratische dialoog'
genoemd (Albersnagel, Boelens 1997, Hellinga, 1999 en Sprey, 2002).
Een methode, die onder de cognitief- gedragstherapeutische behandeling valt is de kortdurende
therapie van Beck. Beck ontwikkelt in eerste instantie een kortdurende cognitieve therapie voor
depressie, die hij later geschikt maakt voor het werken met cliënten persoonlijkheidsstoornissen.
Young brengt echter in diverse artikelen naar voren, dat naar zijn mening de therapie van Beck
tekort schiet in het werken met mensen met persoonlijkheidsstoornissen. Hij noemt daar een aantal
redenen voor (Young, 1999, p.3-4).
Eén van deze redenen is dat mensen met persoonlijkheidsstoornissen vaak moeilijkheden hebben
om een therapeutische relatie aan te gaan. Beck veronderstelt met zijn kortdurende therapie dat hier
geen zwaartepunt op hoeft te liggen. Young merkt echter op dat de therapeut-cliënt relatie één van
de belangrijkste aandachtspunten zou moeten zijn.
De cognitieve therapie gaat er van uit van dat mensen na oefening toegang hebben tot hun
gevoelens. Young meent dat dit niet het geval is met mensen met persoonlijkheidsstoornissen. Zij
hebben vaak moeilijk toegang tot wat ze voelen en hebben vaak geen contact met wat ze voelen.
Een andere reden, die Young noemt, is dat de problematiek bij mensen met
persoonlijkheidsstoornissen diep verankerd is in de persoonlijkheid en hierdoor niet gemakkelijk te
identificeren, iets waar de cognitieve therapie wel van uit gaat.
Een volgend belangrijk punt dat, volgens Young, in de kortdurende cognitieve therapie van Beck
aangepast moet worden, is dat de cognitieve therapie veronderstelt dat alle cognities en
gedragspatronen gewijzigd kunnen worden door middel van empirische analyse, logisch redeneren,
experimenteren, geleidelijke stappen en oefening in de praktijk. Mensen met persoonlijkheidsstoornissen
begrijpen over het algemeen wel wat hun foute gedachten zijn, maar hun gevoelens,
gedragingen en overtuigingen blijven vaak ongewijzigd. Deze zijn te veel een deel van henzelf, om
ze nog te kunnen wijzigen.
Om beter aan te kunnen sluiten bij de specifieke kenmerken van mensen met persoonlijkheidsstoornissen
past Young de therapie van Beck aan tot een schemagerichte benadering: de ‘Schema
Focussed Therapy’, in het Nederlands de Schema Gerichte Therapie (SGT). Young is de oprichter
en tevens directeur van de “Cognitive Therapy Centra” in New York en Connecticut. Hij werd
opgeleid in de school van Aaron Beck, die samen met Albert Ellis beschouwd wordt als de
18