Voederbomen: een verrijking voor het rantsoen? - Praktijknetwerk ...

het voedsel in de pens verhoogd de voeropname. Browsers hebben grotere epithelen in de pens,
die de oppervlakte van de penswand met een factor 22 vergroot. Dit maakt snelle opname van
vluchtige vetzuren (VFA) mogelijk, waardoor in de pens geen pens verzuring ontstaat.
Browsers hebben een grotere lebmaag, darmstelsel en speekselklieren die vier keer zo groot zijn
als bij grazers. De grotere speekselklieren bij browsers zorgen er niet voor dat browsers meer
speeksel produceren, maar dat het speeksel een anders samenstelling heeft dan bij grazers. In dit
speeksel zitten eiwitten die aan tannine binden, het nut hiervan wordt verder besproken in het
hoofdstuk 4. Browsers hebben 100% meer leverweefsel dan grazers, dit is een aanpassing aan de
vele giftige stoffen die voorkomen in houtachtige planten (Shipley, 1999).
3.3 Verloop nutritionele waarde in blad
De samenstelling van het blad van boomsoorten is mede afhankelijk van het groeistadium van de
boom. De groei wordt beïnvloed door: temperatuur, licht en water. Hoge temperaturen
voldoende licht en water bevorderende groei. Ziekte en predatie vertragen de groei (Kool & Smit,
2000). Naarmate heb blad ouder wordt neemt de kwaliteit van het blad af. Het gehalte aan
celwandbestanddelen en lignine gehalte neemt toe en het eiwitgehalte daalt met ongeveer 10%
(Becker & Nehring, 1965). Bij het onderzoek van Ahmad et al. (2002) werd ook een forse daling
van het ruw eiwitgehalte vast gesteld: van 24,8% in april tot 11.3% in oktober. Bij het onderzoek
van Oppong (1998) werd het ruw eiwitgehalte in het blad van de kinuyanagi wilg en chinese wilg
3 keer in het seizoen gemeten, zie figuur 3.1.
Ruweiwit
per kg droge stof
25%
20%
15%
10%
5%
0%
Verandering ruw eiwitgehalte in blad
0 1 2 3 4 5 6 7
Leeftijd blad in maanden
Chinese wilg
Kinuyanagi wilg
Figuur 3.1 Verandering ruw eiwitgehalte in blad tijdens het seizoen (Oppong, 1998).
De punten in de grafiek geven het ruw eiwitgehalte per kilo droge stof in het blad weer bij de
metingen nadat het blad 1, 3, of 6 maanden oud is. Ook hier is te zien dat naarmate het blad
ouder wordt het eiwitgehalte daalt in het blad. De daling bij kinuyanagi wilg is minder dan bij de
chinese wilg. Ondanks dat bij dit onderzoek de wilgen onder dezelfde omstandigheden groeien is
te zien dat de wilgen tijdens het seizoen verschillende ruw eiwitgehalte hebben. Waaruit
geconcludeerd kan worden dat soorten uit dezelfde familie verschillende nutritionele waarde
16