Voederbomen: een verrijking voor het rantsoen? - Praktijknetwerk ...

19.6 mm. De drogestof opbrengst was in september lager dan in augustus. Het gewicht van de
bladeren was 330 kilo per hectare. Oogsten in de zomer zorgde bij het onderzoek van Oppong
(1998) voor grotere en dikkere bladeren dan oogsten in de herfst. De optimale oogst datum van
bladeren lijkt dus in augustus te liggen. De drogestof opbrengst werd niet beïnvloed door 1 of 2
keer oogsten (Douglas et al., 2001; Oppong, 1998). Daarnaast geldt: het frequent weghalen van
oude scheuten van een boom verbetert soms de opbrengst, door de bomen klein te houden
wordt de verhouding tussen het blad en stam verhoogd (Chancerel et al., 2005). Bomen zouden
dus ook meerdere keren per jaar geoogst kunnen worden.
Bij robinia gold hoe hoger de zaaghoogte des te hoger het aantal scheuten per hectare, waarbij
een zaaghoogte van 100 cm het aantal scheuten (45.400) bijna 3 keer zoveel was als bij een
zaaghoogte van 5 cm (15.400). Daarentegen nam dikte en gewicht van de scheuten wel af
naarmate er meer scheuten per hectare waren. Bemesting van fosfor had effect bij een
zaaghoogte van 5 en 100 cm op de opbrengst van bladeren, aantal scheuten en totaal aan
biomassa, waarbij bemesting voor 20% hogere opbrengst zorgde. Zoals eerder gezegd is het
effect van bemesting afhankelijk van de nutriëntentekorten. Waarschijnlijk hadden de bomen die
op 50 cm waren afgezaagd minder last van nutriëntentekorten dan bij de andere zaaghoogtes.
Ook in het onderzoek van Addlestone et al. (1999) levert een zaaghoogte van 50 cm bij de
robinia de hoogste eetbare drogestof opbrengst op. Opvallend in het onderzoek is bij robinia de
eetbare drogestof opbrengst per hectare in relatie tot de zaaghoogte en plantdichtheid 1 jaar
nadat de bomen zijn aangeplant. Bij een tussenruimte van de aangeplante robinia in de rij van 50
cm was er duidelijk verschil in eetbare drogestof opbrengst bij een zaaghoogte van 50 cm (3.213
kg) en bij een zaaghoogte van 25 cm (2.443 kg), terwijl bij een tussenruimte van 100 cm in de rij
geen verschil is in eetbare drogestof opbrengst per hectare bij de verschillende zaaghoogtes.
Waarschijnlijk komt het herstelproces nadat de bomen zijn afgezaagd op 25 cm hoogte pas in
bedwang bij een bepaalde plantdichtheid, dit is op te lossen met bemesting. Een tussenruimte in
de rij van 50 cm van de aangeplante robinia levert de hoogste eetbare drogestof opbrengst op. In
onderzoek van Douglas et al. (2001) werd de eetbare drogestof opbrengst niet beïnvloed door de
zaaghoogte, maar de totale drogestof opbrengst wel. Ook de zaaghoogte had geen effect op het
aantal scheuten. Dit komt overeen met het onderzoek van Ares et al. (2005). Wilgen (bittere wilg
en kinuyanagi wilg) groeiden op leem dichtbij Palmerston North in Nieuw Zeeland. De regenval
is 1210 mm in een jaar met een gemiddelde temperatuur van 12.3 graden. De bomen zijn in
oktober 1993 geplant op 5 meter afstand van elkaar. In 1994 en 1995 werden de bomen
begraasd, waarbij de onderste 1,4 meter van de boom beschermd was. In 1995 en 1996 werden
bomen op een zaaghoogte van 0.8 m of 1.2 m afgezaagd in januari en sommige ook in april. De
zaaghoogte had geen effect op de eetbare drogestof opbrengst (bast, twijgen en blad) maar wel
op de totale drogestof opbrengst, die was bij een zaaghoogte van 80 cm het hoogst.
6.4 Milieueffecten
Door de efficiënte eiwitsynthese van voederbomen gaat minder N in de vorm van ammoniak
verloren via de urine. De efficiëntere eiwitsynthese zorgt ook voor minder ammoniak uitstoot en
voor minder ammoniak in de mest. Ammoniak verlies zorgt voor stikstofdioxide vorming N2O,
(dit is een sterk broeikasgas), en verzuring van het milieu. Het oppervlakte water en grondwater
wordt hierdoor vervuild. Door verminderde eiwitafbraak in de pens door vorming van tannineeiwit
complexen, wordt minder methaan gevormd en dus minder methaan uitgestoten (Barman et
65