Voederbomen: een verrijking voor het rantsoen? - Praktijknetwerk ...

drogen in de zon voor 24 en 48 h, had geen effect op de activiteit van tannine. Bij cassave
bladeren had drogen op 90◦C voor 24 uur wel een negatieve invloed op het tanninegehalte. Dit
verschil wordt mogelijk veroorzaakt door verschil in vocht gehalte, deze was bij cassave bladeren
15% hoger dan bij bladeren van de eik. De witrot schimmel verhoogd de verteerbaarheid van
bladeren met 20 tot 60% en is daarnaast in staat om lignine af te breken (Makkar, 2003). As van
hout met alkali kan gebruikt worden om de binding capaciteit van tannine te verlagen met 66 tot
80%, bij gebruik van een 10 % oplossing (Makkar, 2003).
4.5 Conclusie
4.5.1 Invloed van tannine op het verteringstelsel
Tannine is onder te verdelen in 2 hoofdgroepen CT en HT, waarbij vooral CT van invloed is op
de vertering en HT giftig is. CT beïnvloedt de vertering door aan planteneiwitten,
speekseleiwitten, endogene eiwitten van het darmslijmvlies, koolhydraten, mineralen en microben
te binden, waarbij CT grote affiniteit heeft om met eiwit te binden van dezelfde plant.
De binding van CT aan eiwitten, beschermt eiwitten tegen afbraak in de pens. Daarnaast wordt
de microbiële afbraak indirect beïnvloed door, doordat CT bepaalde microben in de pens aantast.
Door deze aantasting verbruiken de microben minder voedingstoffen in de pens, maar kunnen zij
ook slijm gaan produceren wat het absorptievermogen van het verteringstelsel belemmert. CT
zorgt ervoor dat afbraak producten tegelijkertijd vrijkomen, waardoor de microbiële eiwitsynthese
efficiënter verloopt en minder N verloren gaat in urine en minder methaan gevormd wordt en
uitgescheden. In de zure omgeving van de darmen komt een deel van de CT gebonden eiwitten
en koolhydraten vrij voor de vertering. CT tast het verteringstelsel aan waardoor het absorptie
vermogen van de darmwand verlaagt, anderzijds gaat CT parasieten tegen.
4.5.2 Effect van tannine op het rantsoen
Bij een hoge concentratie aan CT (70 - 106 g/kg ds) wegen de voordelen van CT niet op tegen de
nadelen van CT. Een medium concentratie (30 g/kg ds) kan wel voor een positief effect zorgen
op de vertering, voordeel wordt vooral gehaald op efficiëntere eiwitsynthese en bescherming van
eiwitten in de pens tegen afbraak. Het rantsoen moet dan wel voldoende CT bevatten. CT heeft
waarschijnlijk een minimum concentratie van 5 g/kg ds nodig om invloed te kunnen uitoefen op
het rantsoen. De structuur, chemische aard, grote, afkomst, concentratie van de CT bepaalt de
invloed die CT heeft op de vertering. In vitro methoden zijn niet geschikt om de nutritionele
waarde van houtachtige planten vast te stellen.
4.5.3 Tannine bij geiten en koeien
Geiten kunnen grotere hoeveelheden tannines en andere secundaire verbindingen onschadelijk
maken dan koeien, onder andere door de aanwezigheid van Streptococcus caprins in de pens.
Daarnaast zijn speekseleiwitten bij geiten instaat om aan grotere hoeveelheden CT te hechten dan
bij koeien, doordat geiten andere speekseleiwitten hebben. Bij geiten die een rantsoen kregen met
9% tannine zijn geen toxicologische reactie gevonden, hetzelfde geldt bij koeien met 5% tannine
in het rantsoen. Aanpassing aan houtachtige rantsoenen wordt bij geiten niet genetisch bepaald,
dit wordt door omgevingsfactoren beïnvloed.
31