Christo & Jeanne-Claude : Inpakkunst - labo-illustrato.be Website

Omdat de uiteindelijke werken ook meestal
slechts tijdelijk zijn, hebben de studies
en collages ook een zeer hoog documentatiegehalte.
Behalve het fotomateriaal dat
wordt gemaakt, onder streng toezicht van
de artiesten, zijn de tekeningen het enige
tastbare materiaal van de projecten dat zal
blijven bestaan.
Het idee van het ‘immateriële’, het niets,
zoals toegepast in ‘Store Fronts’ blijft de
kunstenaar inspireren. Het grote verschil
tussen de ‘Store Fronts’ en de ‘Pakjes’
was dat de pakjes een inhoud herbergden,
‘iets’, en de winkelvitrines ‘niets’ bevatten.
Het aftasten van de begrenzing tussen het
materiële en het immateriële was een gegeven
dat Christo had beziggehouden sinds
zijn ontmoeting met Yves Klein. De ‘Store
Fronts’ hadden zijn werk een welkome
wending gegeven, maar werden te strak en
te puur naar de smaak van de kunstenaar.
Hij zocht een manier om het ideeëngoed
hierachter opnieuw te reflecteren op zijn
‘Wrapped Objects’, om zijn liefde voor het
inpakken opnieuw leven in te blazen. De
oplossing: ‘Air Packages: Wrapping of the
Immaterial’, drie projecten om het ‘niets’
te gaan begrenzen.
In 1966 begonnen Jeanne-Claude en Christo
aan hun eerste ‘Air Package’, een grote
ballon van rubberdoek verpakt in plastiek
lagen en koord, die met staalkabels in de
grond verankerd werd voor het Van Abbemuseum
in Eindhoven, waar Christo
een tijdelijke tentoonstelling hield. De ballon
was statisch, omdat Christo van mening
was dat, net zoals bij zijn ‘Packages’,
de functie van de objecten moest worden
verhinderd, zodat er nieuwe visies konden
ontstaan. Er werden in totaal drie ‘Air
Packages’ gecreëerd, het bekendste werk
is de lange smalle ballon ‘5,600 Cubic Meter
Package’ voor de Documenta 4 te Kassel
in 1968, een project waar een jaar lang
voorbereidingen voor werden getroffen. De
derde verpakking was deze voor de Minneapolis
School of Art, de ballon omvatte
1186 kubieke meter lucht.
Het ideeëngoed achter ‘Store Fronts’ liet
zich ook gelden op een ander domein: de
schaal van de projecten, en door de verplaatsing
van de interesse van ‘huishoudelijke
objecten’ naar objecten van ‘architecturale
omvang’ zoals bomen, wegen,
bruggen, gebouwen, tot zelfs hele gebieden.
Ondanks deze overgang blijft Christo
steeds industriële materialen gebruiken om
zijn ‘projecten’ te verpakken, te omhullen
of te verhullen. Dit zal leidden tot de projecten:
‘Wrapped Buildings: Monumental
Packages for Urban Spaces’, die alleen als
schetsen zullen overleven.
Door het werken op grotere schaal, ontstond
ook de derde belangrijke ommekeer
in Christo’s werk: de overgang van
‘blijvende’ kunst naar ‘tijdelijke’ werken.
De term ‘temporary monuments’ zal een
vaste standaard worden bij de toekomstige
kunstprojecten. Dit is vrij vanzelfsprekend,
aangezien het vaak niet mogelijk was
de ‘interventies’ te blijven behouden: de
bomen van ‘Wrapped Trees’ zouden sterven
door gebrek aan zuurstof, evenals de
‘Wrapped Nudes’. Ook het eerste omvangrijke
project ‘Iron Curtain- The Wall’ in
Parijs, dat de straat blokkeerde, was maar
van korte duur. Christo beschouwt zijn
werken ook als ruimtelijke experimenten,
waarvan de interventie met de werkelijkheid
zo bevredigend en allesomvattend is,
dat het effect ervan een hypnotiserende
eeuwigheidswaarde veroorzaakt. Bij de
gebouwen speelt nog een andere factor
mee, namelijk het feit dat deze werken al
kunstwerken zijn, van de hand van een architect
of ingenieur. De kunstprojecten van
Christo en Jeanne-Claude moeten worden
gezien als een soort co-operatie, waarbij
door het ‘inpakken’ de gebouwen een soort
‘aura’ verkrijgen, volledig tegengesteld
aan de oorspronkelijke functie gegeven
door de makers van de bouwwerken. De
artiesten willen enkel gebruik maken van
andermans werk, om aan te tonen dat het
mogelijk is iets artificieels aan een gebouw
toe te voegen zonder dit van zijn originele
functie te beroven.
33