Toelichting - Gemeente Gorinchem

2.3 Planbeschrijving
2.3.1 Beheersgericht
Voorliggend bestemmingsplan is gericht op het behoud en beheer van de bestaande
ruimtelijke en stedenbouwkundige structuur in het plangebied, alsmede het behoud en
de bescherming van cultuurhistorische waarden. Het plan doet hiermee ter plaatse
recht aan het behoud van bestaande functies en waarden en voorziet niet in nieuwe
ruimtelijke ontwikkelingen. Voorliggend plan biedt binnen bestaande functies in beperkte
mate mogelijkheden voor veranderingen ten aanzien van het gebruik of de bebouwing.
Hiermee wordt onnodige starheid van het plan voorkomen.
In de navolgende paragrafen is per deelgebied aangegeven hoe het geldend planologisch
regime is vertaald naar een actuele juridische regeling, zoals is opgenomen in
voorliggend bestemmingsplan.
2.3.2 Planbeschrijving per deelgebied
Deelgebied 1. ‘Binnen de vesting’
Algemeen
In het gebied ‘Binnen de vesting’ komen verschillende functies voor. De visie ten aanzien
van de binnenstad is, dat gezien het cultuurhistorisch waardevolle karakter van
het gebied, het belangrijk is in voorliggende bestemmingsplan een juridisch kader te
bieden dat beschermend is ten aanzien van de bestaande (historische) bebouwing en
structuren. Gezien de huidige ontwikkelingen in centrumgebieden in Nederland is het
echter ook van belang een flexibel kader te hebben, daar waar het gaat om de functie.
Gebruik
Dorps- en stadscentra zijn doorgaans thuishaven van detailhandel en horeca. Historische
centra zijn daarnaast van culturele waarde met toeristisch potentieel. Deze gebieden
zijn specifiek ingericht voor deze functies en vormen in veel steden een aantrekkelijk
verblijfsgebied. De vestiging van detailhandel in centrumgebieden staat de
laatste jaren onder druk en de leegstand van winkels neemt steeds meer toe. Naar
verwachting staat in 2020, één op de tien winkels in Nederland leeg. Enerzijds zijn er
op veel locaties in de afgelopen jaren (te veel) winkelmeters toegevoegd. Anderzijds
zetten een aantal ingrijpende veranderingen en trends de detailhandel onder druk.
Winkelleegstand vormt een bedreiging voor andere voorzieningen (zoals horeca) en
heeft gevolgen voor de leefbaarheid van het centrumgebied. Hierbij gaat het om de
volgende indicaties voor een toename van de leegstand gedurende de komende jaren:
In de eerste plaats was er in de afgelopen jaren sprake van schaalvergroting. De
gemiddelde winkeloppervlakte groeide van 215 m² in 2000 naar 266 m² in 2010
en deze trend zet door. Ook ontstaan er steeds meer filialen waardoor het aantal
zelfstandige winkeliers terugloopt. Ook is de winkelvloeroppervlakte per inwoner
toegenomen.
In de tweede plaats neemt de vergrijzing in Nederland toe, wat de afname van
het aantal zelfstandige winkeliers versnelt. Circa 40% van de zelfstandige winke-
SAB 29