download de pdf - Holland Historisch Tijdschrift

Rendabiliteit van buitengronden 295
Referentiekader
Om deze cijfers in hun juiste context te kunnen plaatsen is vergelijkingsmateriaal van andere
nabij gelegen polders onderzocht: te weten twee andere polders onder Barendrecht (polder
Binnenland en polder Buitenland) en de Zegenpolder onder Rhoon welke eveneens aan
de Oude Maas ligt. 55
Grafiek 4 Omslag per morgen
Gulden
60
50
40
30
20
10
0
Betreft
1701/02 1721/22 1741/42 1761/62 Jaren
Binnenland
Buitenland
Zegenpolder
Zuidpolder
Vanaf 1725/26 vertonen de polderlasten van de vergeleken polders, gedurende een halve
eeuw, grote overeenkomsten: een omslag van een paar gulden per morgen met steeds kleine
fluctuaties. De grote schokken zitten in het eerste kwart van de 18de eeuw.
In Grafiek 4 zijn de investeringen die de Zuidpolder in haar kapitaalgoederen heeft gedaan
duidelijk zichtbaar. Ook de enorme kostenpost na het doorbreken van de waterkering
van de Zegenpolder in 1715 komt goed naar voren. Ook hier geldt kennelijk: een bekading
of bedijking kost veel maar een doorbraak kost meer.
Wat tevens opvalt is dat ondanks dat de Zuidpolder een inkomstenbron erbij heeft,
waardoor het percentage aan inkomsten door omslag beduidend kon worden verlaagd, de
ingelanden toch niet veel minder omslag betaalden dan de ingelanden van aanpalende polders.
Maar door die investeringen beschikte de Zuidpolder wel over een andere inkomstenbron
zodat het zich van de overige polders onderscheidde door het lage percentage van de
omslag in de totale inkomsten. Dit blijkt duidelijk in Grafiek 5.
55 De polders onder Rhoon rekenden de omslag per gemet, waarbij één morgen gelijk werd gesteld aan twee gemet. Deze
maatvoering kwam van het land van Putten. L.W. Hordijk, Inventaris van de archieven van de polder Oud- en Nieuw-Stompaard
1812-1968 (Brielle 1991) 93.