de basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld - Onderwijsraad

1 Inleiding
In dit hoofdstuk wordt beschreven wat de aanleiding is van het onderhavige advies over
een herziening van het onderwijsprogramma van de basisvorming. Na een bespreking
van het evaluatierapport over de basisvorming van de inspectie uit 1999 en de beleidsreactie
daarop in paragraaf 1.1, volgt een korte weergave van het advies van de raad
over deze beleidsreactie in paragraaf 1.2. In paragraaf 1.3 komt de adviesaanvraag aan
de orde. In paragraaf 1.4 wordt de keuze van de raad voor een benadering langs twee
sporen toegelicht. Het eerste spoor betreft een procedure-voorstel voor een meer fundamentele
herziening die na 2010 ingevoerd zou moeten worden: een voorstel voor de
lange termijn. Het tweede spoor betreft de voorstellen van de raad voor de korte
termijn, dat wil zeggen een aanpassing van de basisvorming die in de periode van 2004
tot ± 2010 haar beslag moet krijgen. Paragraaf 1.5 besluit met een beschrijving van de
gevolgde werkwijze, aanpak en opbouw van het advies.
1.1 Aanleiding tot het advies
In 1991 werd op verzoek van de Tweede Kamer in de Wet op de Basisvorming vastgelegd
dat de basisvorming vóór 1 augustus 1999 zou worden geëvalueerd. 1 De Inspectie heeft,
in opdracht van de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, invulling
gegeven aan deze wettelijke bepaling en in september 1999 een evaluatierapport opgeleverd,
getiteld Werk aan de basis. Evaluatie van de basisvorming na vijf jaar. 2 Het onderwerp
van de evaluatie was de integrale kwaliteit van het onderwijs in de eerste leerjaren
van het voortgezet onderwijs. De hoofdconclusie van de inspectie luidde: “De
Nederlandse scholen voor voortgezet onderwijs bieden in de onderbouw een voldoende
1 Zie de Wet van 27 mei 1992, houdende wijziging van onder meer de Wet op het voortgezet onderwijs
en de Wet op het basisonderwijs, de invoering van de kerndoelen in het basisonderwijs en het voortgezet
onderwijs en de invoering van het voorbereidend beroepsonderwijs. Staatsblad 1992, 270. De
evaluatie is vastgelegd in artikel IV, Overgangsbepalingen basisvorming - B Evaluatie.
2 Inspectie van het onderwijs (1999), Werk aan de basis. Evaluatie van de basisvorming na vijf jaar.
Utrecht, september 1999.
De basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld 9