de basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld - Onderwijsraad

Gemeenschappelijke basis
Met een kerncurriculum zoals voorgesteld in dit advies, wordt een beperkter, gemeenschappelijk
programma voor alle leerlingen gerealiseerd. Het kerncurriculum omvat die
vakken (of leergebieden) en die leerdoelen die voor alle leerlingen van belang zijn en
door alle leerlingen op een minimumniveau beheerst moeten worden, dan wel in een
bepaalde mate aan de orde moeten komen in het onderwijs. Over de inhoud van het
kerncurriculum dient brede overeenstemming in de samenleving te bestaan. Ten aanzien
van de inhoud van dit kerncurriculum vindt directe sturing door de overheid plaats,
onder andere aan de hand van kerndoelen.
Verschillen tussen leerlingen
Een school kan in het differentieel curriculum vakken aanbieden die geen deel uitmaken
van het kerncurriculum, maar zij kan er ook voor kiezen in het differentieel curriculum
extra tijd vrij te maken voor de vakken van het kerncurriculum. Dit geeft differentiatiemogelijkheden
naar inhoud en duur. Mogelijkheden tot differentiatie naar niveau komen
later in dit hoofdstuk aan de orde.
Doorstroming
Doorlopende leerlijnen van basisonderwijs naar basisvorming en vervolgens naar de
bovenbouw van het voortgezet onderwijs zijn voor leerlingen en voor de kwaliteit van
het onderwijs van onmiskenbaar belang. Hieraan wordt tegemoet gekomen wanneer de
vakken (en/of leergebieden)en de minimumdoelen in het kerncurriculum goed aansluiten
op het programma van de basisschool en een goede basis vormen voor de programma’s
en leerwegen in de bovenbouw in het voortgezet onderwijs. Een gevolg van de invoering
van een differentieel curriculum is dat scholen sterker zullen verschillen in het aanbod
dat zij in dit deel van het curriculum zullen doen. Dit kan tot gevolg hebben dat het ene
aanbod bredere doorstroommogelijkheden biedt dan het andere. Dit probleem wordt zo
veel mogelijk voorkomen, door het kerncurriculum de bij uitstek doorstroomrelevante
vakken te laten omvatten. Het is verder vooral de verantwoordelijkheid van de school om
ervoor te zorgen dat zij het differentieel curriculum zo inricht dat zij de leerlingen
optimale doorstroommogelijkheden biedt. In paragraaf 3.6 wordt het onderwerp
doorstroom nader uitgewerkt.
Eigen beleidsruimte
Het kerncurriculum is voorts van een zodanige omvang dat scholen daarnaast over een
differentieel curriculum beschikken, dat aanzienlijk groter is dan in de huidige situatie.
Het differentieel curriculum biedt scholen meer eigen beleidsruimte voor een eigen onderwijskundige
inrichting. In dit differentieel curriculum kunnen scholen eigen inhoudelijke
keuzes maken, waarbij zij, zowel in het aanbod, als de didactiek en de organisatorische
inrichting, kunnen aansluiten bij de mogelijkheden en behoeften van de leerlingen en van
de school. De school heeft bijvoorbeeld de ruimte om de noodzakelijke doorlopende
didactische lijn van basisvorming naar studiehuis te realiseren.
De basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld 29