de basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld - Onderwijsraad

Nederlands, Engels, wiskunde
Vrijwel iedereen zal het erover eens zijn dat de drie vakken Nederlands, Engels en
wiskunde deel behoren uit te maken van een kerncurriculum voor de basisvorming.
De drie vakken spelen in alle fasen van het onderwijs en in een groot aantal sectoren van
de arbeidsmarkt een cruciale rol. Beheersing van het Nederlands is vereist voor vrijwel
elke vorm van onderwijsdeelname, maatschappelijke participatie of persoonlijk functioneren.
De toenemende invloed van het Engels in de wetenschap, het internationale
(handels)verkeer, de techniek en op het wereldwijde web is onmiskenbaar. Ook een
zekere beheersing van basale rekenvaardigheden en wiskundig inzicht kan als onmisbaar
worden beschouwd in het onderwijs en in het maatschappelijk leven. Ook internationaal
gezien worden Engels, wiskunde en onderwijs in de landstaal als kernvakken
aangemerkt.
In het vervolgonderwijs nemen de vakken Nederlands, Engels en wiskunde een belangrijke
plaats in. Deze vakken keren in vrijwel elke sector van de leerwegen en voor elk
profiel van de tweede fase havo en vwo terug. De maatschappelijke relevantie ervan is
nauwelijks omstreden.
Science (leergebied bestaande uit natuurkunde, scheikunde, biologie en techniek) 45
De raad adviseert een leergebied Science per 2004 als onderdeel van het verplichte
kerncurriculum in te voeren. Hij acht opname van de vakken natuurkunde, scheikunde,
biologie en techniek in het kerncurriculum uit het oogpunt van het criterium ‘brede
vorming’ gewenst. Ook economisch gezien gaat het hier om belangrijke kennisgebieden.
De eerste 3 vakken geven inzicht in de eigenschappen en wetmatigheden van het natuurlijke
milieu waarin mensen leven en in de rol van de mens in de natuurlijke omgeving,
terwijl techniek inzicht geeft in de veranderingen die de mens in zijn milieu tot stand kan
brengen. De doorstroomrelevantie van de vakken is minder groot dan die van
Nederlands, Engels en wiskunde, maar nog altijd aanzienlijk. Natuur- en scheikunde
keren in iets minder dan de helft van de bovenbouw-leerroutes terug.
De raad is van oordeel dat de vakken natuurkunde, scheikunde, biologie en techniek niet
langer als aparte vakken in het programma van de basisvorming moeten worden opgenomen,
maar als onderdelen van een leergebied Science. Hij baseert dit op de volgende
overwegingen:
• Science biedt goede mogelijkheden om het onderwijs af te stemmen op de
belangstelling van leerlingen door de sterke samenhang die er bestaat tussen de
genoemde vakken beter te benutten. De belangstelling voor en het kiezen van
deze bèta-vakken kan er door worden vergroot.
• Een leergebied Science kan een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan
van de versnippering van de inhoud van de basisvorming; het integreren van
vakinhouden kan leiden tot vermindering van het aantal docenten waar een
leerling mee te maken krijgt.
• De integratie van deze vakken loopt vooruit op de multi-/interdisciplinaire
aanpak van kennisontwikkeling en probleemoplossing op tal van maatschappelijke
terreinen.
45 De raad heeft bij zijn oordeelsvorming en samenstelling van deze paragraaf dankbaar gebruik
gemaakt van de door hem georganiseerde expert meeting over dit onderwerp (zie paragraaf 1.5).
De basisvorming: aanpassing en toekomstbeeld 33