LR_8_IJmeerlijnpublictie

De IJmeerlijn – Een halve eeuw van planvorming 11
tot 2040 – wordt door ABF Research op 439.000 woningen geschat (2011). Voorlopig wijst niets op
een stagnatie van de groei (zie ook deel III).
De groei vertaalt zich in een toenemende betekenis van het economisch belang van de Noordelijke
Randstad, in nationaal en internationaal opzicht. Anno 2013 behoort het gebied tot de top vijf van Europese
regio’s. Er wordt 25% van het bruto nationaal product verdiend, en de verwachting is dat dit
in 2040 circa 35% zal zijn (met een toename van een miljoen mensen).
De Noordvleugel van de Randstad is en blijft de economische motor van de Nederlandse economie.
Nieuwe steden
Dat de Noordvleugel groeit is, kortom, een gegeven. De manier waarop de groei wordt geaccommodeerd
verandert echter sterk door de jaren heen. Waar aanvankelijk wordt gebouwd in en om de
bestaande steden, zijn er sinds het midden van de 20 e eeuw nieuwe steden nodig, omdat de bestaande
steden de groei niet geheel (meer) kunnen opvangen. In 1958 publiceert de Rijksdienst voor het Nationale
Plan het rapport De ontwikkeling van het westen des lands. Het plan voorziet in een landbouwkundig
ingerichte polder met diverse kernen ten behoeve van de overloop vanuit Amsterdam en het Gooi. Hier,
op dit nieuw gemaakte land, ontstaat ruimte om een half miljoen mensen uit de Randstad te huisvesten.
Almere als overloopgebied
“Een gebied binnen stedelijke sfeer”, zo wordt de zuidwesthoek van de Flevopolder aangeduid in het
Structuurplan voor de Zuidelijke IJsselmeerpolders (1961). Deze zinsnede vormt de start van Almere.
Een suburbane stad, bestaande uit meerdere kernen met daartussen een royale hoeveelheid groen. Van
begin af aan is Almere een atypische stad geweest, ongewoon in de Nederlandse ruimtelijke ordening.
Anders dan een klassieke stad met een duidelijk centrum, is het een ruim opgezette regiostad, bestaande
uit meerdere – door groen van elkaar gescheiden – stadsdelen. Of, in de woorden van ontwerper
Teun Koolhaas: “een landgoed voor 125.000 tot 250.000 mensen”.
De ideeën voor een verbinding tussen Almere en Amsterdam door het IJmeer zijn zo oud als de plannen
voor Almere zelf.