LR_8_IJmeerlijnpublictie

De IJmeerlijn – Een halve eeuw van planvorming 45
Met deze uitspraken van het Rijk is de komst van de IJmeerlijn echter nog niet zeker. Waar de Almeerse
gemeenteraad haar besluit wat betreft de IJmeerlijn baseert op een integrale beoordeling van verschillende
aspecten, laat het Rijk (in de RAAM-brief) vooral de Maatschappelijke Kosten/Baten Analyse (MKBA)
domineren. Van de opgestelde Multicriteria Analyse – met aandacht voor kwaliteiten als internationale
concurrentiekracht, regiovorming, differentiatie, duurzaamheid, voorzieningenniveau, natuur en sociale
cohesie – wordt relatief weinig gebruik gemaakt. In de systematiek van de MKBA gaat het primair om
het monetariseren van infrastructurele ingrepen. Daarmee verengt de MKBA in de ogen van de regio de
integrale gebiedsontwikkeling van Almere – en, op een hoger schaalniveau: metropoolvorming – tot de
sectorale beoordeling van een spoorlijn. De samenvatting van het overzicht van Maatschappelijke kosten
en baten van verstedelijkingsvarianten en openbaar vervoer projecten voor Almere, dat in 2009 door het
CPB en het Planbureau voor de Leefomgeving is opgesteld, illustreert dit: “Het westelijk georiënteerde
verstedelijkingsalternatief Waterstad scoort welvaartseconomisch beduidend minder en kent meer financiële
en juridische risico’s dan de middenvariant Stad van Water en Groen en het oostelijk georiënteerde
Polderstad. Alle onderzochte openbaarvervoerprojecten, zoals een nieuwe spoorlijn over het IJmeer
of over de Stichtse Brug en uitbreiding van de bestaande spoorcapaciteit over de Hollandse Brug, zijn
onrendabel.” De beperkte verbetering van de reistijd wordt aangedragen als “de belangrijkste verklaring
voor het feit dat alle onderzochte openbaar vervoer projecten onrendabel zijn.” Maar hoeveel reistijdwinst
valt er te behalen, op een traject van slechts enkele kilometers De samenvatting toont de focus van de
MKBA op infrastructuur, terwijl de opgave in de beleving van een aantal partijen een andere, veel bredere
is: de vorming van een metropool en – in het verlengde daarvan – versterking van de internationale concurrentiekracht
van de Noordelijke Randstad, en een integrale ontwikkeling van een stad die op termijn
bij de vijf grootste van Nederland moet gaan behoren.