Voortgangsrapport 2010 - Vlaamse Landmaatschappij

en 2008. Dergelijke hoge nitraatresidu’s zijn in de eerste plaats een
gevolg van de bemestingsstrategie van de landbouwer. Uiteraard
kunnen specifieke weersomstandigheden, buiten de wil van de landbouwers
om, het nitraatresidu beïnvloeden. Maar de boodschap is
duidelijk: door oordeelkundig te bemesten, vermindert de kans op
een te hoog nitraatresidu in het najaar.
3.3.2.5 Geen effect van derogatie op het nitraatresidu
Er is een duidelijk verband tussen het nitraatresidu en de bemestingsstrategie.
De bemesting zelf is helaas een onbekende factor in
de huidige analyse van de resultaten. Er is immers geen informatie
beschikbaar inzake de bemesting op perceelsniveau. Een factor in
relatie tot de bemestingsstrategie die wél onderzocht kon worden, is
de verhoogde bemesting met dierlijke mest binnen derogatie.
Het al dan niet toepassen van derogatie heeft geen eenduidige invloed
op het nitraatresidu. Bij tijdelijk grasland wordt geen negatief
effect van derogatie vastgesteld op het nitraatresidu. Dit is ook zo
voor silomaïs, waar zelfs een beter nitraatresidu wordt vastgesteld
bij derogatie- dan bij niet-derogatiepercelen. Bij blijvend grasland
wordt wel een iets hoger nitraatresidu vastgesteld op derogatiepercelen
dan op niet-derogatiepercelen, maar het verschil is beperkt tot
gemiddeld 10 kg NO - 3 -N/ha op een zandleembodem of 7 kg NO - 3 -N/
ha op een zandbodem. De meetresultaten in 2009 geven aan dat,
mits het respecteren van de derogatievoorwaarden, het toepassen
van derogatie niet leidt tot systematisch hogere nitraatresidu’s
(Tabel 81). Dit werd eveneens vastgesteld in 2008.
3.3.2.6 De audits hebben een gunstig effect op het
nitraatresidu
Een audit door de Mestbank is één van de begeleidende maatregelen
die opgelegd worden aan bedrijven met een te hoog nitraatresidu.
Tijdens zo’n audit gaan medewerkers van de Mestbank samen met
de landbouwer na wat de mogelijke oorzaken zijn van het te hoge
nitraatresidu. Er worden aanbevelingen geformuleerd waarmee de
landbouwer een lager nitraatresidu kan halen in de toekomst.
In 2008 werden voor het eerst audits uitgevoerd. Elk bedrijf in risicogebied
met een nitraatresidu van meer dan 125 kg NO 3 - -N/ha
in 2007, kreeg een audit door de Mestbank. Uit de evolutie van het
nitraatresidu tussen 2007 en 2008 bleek een algemene verbetering
van het nitraatresidu bij bedrijven met een te hoog nitraatresidu in
2007 [20] . Aangezien de audits voornamelijk uitgevoerd werden tijdens
de 2 de jaarhelft van 2008, kan deze verbetering echter niet toegeschreven
worden aan de audits, maar eerder aan een combinatie
van de boetes (voor de grote overschrijders) en de verplichting tot
het nemen van opvolgstalen.
Tabel 81
Aantal bemonsterde percelen en gemiddeld nitraatresidu (in kg NO 3 - -N/ha), samen met het percentage percelen met nitraatresidu ≤ 90 kg
NO 3 - -N/ha, met en zonder derogatie, voor de verschillende derogatiegewassen, op een zand- en zandleembodem, bij de nitraatresiducontroles
door de Mestbank in 2009
Derogatiegewas
Blijvend
grasland
Tijdelijk
grasland
Silomaïs
Bodemtype
Aantal
percelen
Derogatie
Gemiddeld
nitraatresidu
% ≤ 90
Aantal
percelen
Zonder derogatie
Gemiddeld
nitraatresidu
% ≤ 90
Zand 552 73 74% 198 66 80%
Zandleem 270 109 52% 575 98 57%
Zand 635 59 81% 103 63 80%
Zandleem 133 78 66% 268 84 66%
Zand 266 85 64% 101 91 71%
Zandleem 85 70 78% 264 89 66%
[20] Meer cijfermateriaal over de evolutie van het nitraatresidu tussen 2007 en 2008 is te vinden in het rapport “Evaluatie van de metingen van het nitraatresidu 2009”,
beschikbaar op http://www.vlm.be/intermediairs/studies
132
3 MILIEUEFFECTEN