Voortgangsrapport 2010 - Vlaamse Landmaatschappij

naast werd 3,8 miljoen kg N uit ruwe pluimvee- en paardenmest
geëxporteerd buiten Vlaanderen door landbouwers en verzamelpunten.
Dat vertegenwoordigt een toename van de export van ruwe
mest van ongeveer 0,8 miljoen kg N ten opzichte van 2008. In totaal
werd in 2009 24,3 miljoen kg N en 14,7 miljoen kg P 2 O 5 uit Vlaamse
dierlijke mest verwerkt en geëxporteerd buiten Vlaanderen.
Vervolgens wordt dieper ingegaan op de mesttransporten. In totaal
werd ruim 93 miljoen kg N vervoerd in 2009 tussen verschillende
types aanbieders en afnemers. De grootste fractie is afkomstig van
landbouwers (68 %) en mestverwerkingsinstallaties (20 %). Van de
bijna 64 miljoen kg N die vervoerd werd waarbij de aanbieder een
landbouwer was, ging 55 % naar andere landbouwers en 32 % naar
de mestverwerking. Bij de transporten met landbouwers als aanbieder
treedt de grootste piek op in het voorjaar, gevolgd door een
kleinere tweede piek in augustus.
In het derde hoofdstuk worden alle elementen van de mestbalans
samengebracht. In 2009 bedroeg het mestaanbod 99,7 miljoen kg N
en 44,7 miljoen kg P 2 O 5 , wat vergelijkbaar is met 2008. Daartegenover
kon 105 miljoen kg N en 48,5 miljoen kg P 2 O 5 afgezet worden op
landbouwgrond. Op Vlaams niveau was de mestbalans in 2009 dus
opnieuw in evenwicht.
Concreet betekent
dit dat elke landbouwer
in staat
is om zijn mestoverschot
weg te
werken, rekening
houdend met de
m o g e l i j k h e d e n
door nutriëntenarme
voeders, mestverwerking
en export,
en derogatie. Dit betekent
evenwel niet dat het mestprobleem
opgelost is. Een aantal
bedrijven kampt immers nog
steeds met balansproblemen. Ook
de waterkwaliteit verbetert nog onvoldoende
snel.
Deel 3 Milieueffecten
Een derde deel van het rapport handelt over de milieukwaliteit. In het
MAP-meetnet oppervlaktewater werden tijdens het laatste winterjaar
2009-2010 opnieuw meer overschrijdingen van de nitraatnorm
van 50 mg nitraat per liter vastgesteld dan tijdens het winterjaar
2008-2009, maar waren de resultaten nog altijd beter dan tijdens de
vorige vijf winterjaren. De slechtere resultaten in winterjaar 2009-
2010 zouden beïnvloed kunnen zijn door de klimatologische omstandigheden
(droge zomer, gevolgd door een natte winter). Desondanks
werd een gevoelige verbetering vastgesteld tijdens de laatste
10 meetjaren. Het percentage meetpunten met een overschrijding
van de nitraatnorm is op 10 jaar tijd ongeveer gehalveerd. De metingen
in het grondwatermeetnet wijzen op onvoldoende verbetering.
Er wordt een heel beperkte afname vastgesteld van de gemiddelde
nitraatconcentratie in de bovenste filter van het meetnet. Maar het
percentage meetpunten met een overschrijding van de nitraatnorm
blijft schommelen rond 38 %.
De uitzonderlijk droge zomer in 2009 lijkt zich ook te vertalen in een
slechter nitraatresidu bij een aantal gewassen tijdens de staalnamecampagne
van de Mestbank in 2009. De aanhoudende droogte
in augustus en september heeft voor een aantal gewassen tot een
groeistop geleid, hetgeen zich vertaald heeft in hogere nitraatresidu’s.
Opvallend waren de hogere nitraatresidu’s bij gras ten opzichte
van voorgaande jaren. De weerseffecten waren ook zichtbaar
bij de nitraatresidumetingen in het kader van de beheerovereenkomst
verminderde bemesting. Ook hier werden hogere nitraatresidu’s
bij gras vastgesteld dan in de voorgaande jaren. De omvang
van de weerseffecten is weliswaar veel kleiner en er werden nog
steeds veel lagere nitraatresidu’s gehaald dan bij de metingen door
de Mestbank.
De ammoniakemissie is verder gedaald tot 41,7 kton NH 3 in 2008 en
41,2 kton NH 3 in 2009. Dit is 3,8 kton onder het in 2010 te realiseren
NEC-plafond van 45 kton NH 3 . De landbouw blijft de belangrijkste
bron van ammoniakemissie in Vlaanderen. Volgens een prognose
komt het NEC-plafond in 2010 niet in het gedrang door de potentiële
bijkomende emissie als gevolg van uitbreiding na bewezen
mestverwerking. Het aantal dieren vergund in emissiearme stallen
blijft toenemen tot ongeveer 976.000 varkens en 1,72 miljoen stuks
pluimvee. De ammoniakdepositie vertoont een trend van verbetering