Voortgangsrapport 2010 - Vlaamse Landmaatschappij

2.1 Mestproductie
2.1.1 Dierlijke mestproductie in 2009
2.1.1.1 Aantal dieren
In 2009 werden ongeveer 33,36 miljoen dieren geregistreerd in
Vlaanderen, waarvan 25,77 miljoen stuks pluimvee, 6,06 miljoen
varkens, 1,33 miljoen runderen en 196.000 andere dieren (voornamelijk
schapen, paarden en nertsen). West-Vlaanderen telt nog
steeds de meeste dieren (13,33 miljoen), gevolgd door Antwerpen
(9,08 miljoen) en Oost-Vlaanderen (6,08 miljoen) (Tabel 129 als bijlage).
Figuur 5 geeft de evolutie weer van het aantal dieren per diersoort
sinds 2002. Het aantal runderen blijft voor het derde jaar op rij stabiel
op ongeveer 1,33 miljoen stuks. Daartegenover wordt voor de
andere diersoorten een stijging vastgesteld in 2009 ten opzichte
van 2008. De toename van de varkens- en pluimveestapel is voornamelijk
toe te schrijven aan de mogelijkheid om uit te breiden na
bewezen mestverwerking (zie 2.1.2.4 voor meer informatie over de
uitbreiding na bewezen mestverwerking).
Zo piekt het aantal varkens voor het eerst sinds 2002 opnieuw boven
de 6 miljoen stuks uit. In totaal zijn er 76.000 varkens meer in
2009 dan in 2008, wat een procentuele verhoging van 1,3% vertegenwoordigt.
Ook in 2008 werd reeds een (beperktere) toename van het
aantal varkens vastgesteld van ongeveer 25.000 stuks ten opzichte
van 2007. De toename van het aantal varkens wordt voornamelijk
vastgesteld bij de categorie andere varkens driefasig (+ 53.000 stuks
in 2009 ten opzichte van 2008) en biggen (+ 31.000 stuks in 2009 ten
opzichte van 2008). Bij de andere varkenscategorieën wordt een heel
beperkte afname vastgesteld tussen 2008 en 2009.
In 2009 werd voor het eerst opnieuw een toename vastgesteld van de
pluimveestapel. Het aantal stuks pluimvee is in 2009 gestegen met
ongeveer 1,15 miljoen stuks ten opzichte van 2008, goed voor een
procentuele verhoging van maar liefst 4,7%. Deze toename is toe te
schrijven aan de slachtkuikens (+ 724.000 in 2009 ten opzichte van
2008), de legkippen (+ 202.000 in 2009 ten opzichte van 2008) en opfokpoeljen
van legkippen (+ 137.000 in 2009 ten opzichte van 2008).
Ook bij de slachtkuiken ouderdieren en hun opfokpoeljen werd een
beperktere toename van telkens zo’n 60.000 stuks genoteerd in
2009. Voor ander pluimvee werd dan weer een beperkte afname van
ongeveer 32.000 stuks vastgesteld ten opzichte van 2008.
Het aantal andere dieren is in 2009 groter dan in 2008, met ongeveer
17.000 stuks, wat voornamelijk te wijten is aan een toename van het
aantal nertsen.
2.1.1.2 Brutostikstof- en fosfaatproductie
De Mestbank berekent elk jaar de bruto-dierlijke mestproductie,
vertrekkende van het aantal dieren en de forfaitaire uitscheidingsnormen
(dit zijn normen vastgelegd in het Mestdecreet, op basis van
een gangbare mestproductie en -samenstelling).
Voor de berekening van de dierlijke mestproductie heeft elke landbouwer
de keuze tussen het forfaitaire stelsel of een nutriëntenbalansstelsel,
waarbij hij niet de forfaitaire maar reële uitscheidingscijfers
in rekening brengt. Een vergelijking tussen de bruto- en reële
mestproductie laat dus toe om het effect van het nutriëntenbalansstelsel
op de mestproductie in Vlaanderen te beoordelen. In 2.1.1.3
wordt daar verder op ingegaan.
In 2009 bedroeg de brutostikstof- en fosfaatproductie in Vlaanderen
respectievelijk 165,3 miljoen kg N en 67,2 miljoen kg P 2 O 5 (Tabel 132
als bijlage). Een vergelijking met de brutomestproductie in 2008,
zoals vermeld in het vorige Voortgangsrapport, moet genuanceerd
worden aangezien de forfaitaire uitscheidingsnormen voor varkens
gewijzigd zijn in 2009. De forfaitaire uitscheidingscijfers voor stikstof
voor de meeste varkenscategorieën waren immers te laag. Hierdoor
gelden er vanaf productiejaar 2009 nieuwe, beter onderbouwde forfaitaire
uitscheidingscijfers voor de varkenscategorieën andere varkens,
beren en zeugen inclusief biggen van minder dan 7 kg.
In 2008 bedroeg de brutostikstof- en fosfaatproductie in Vlaanderen,
berekend op basis van de toen geldende forfaitaire uitscheidingsnormen
voor varkens, nog 156 miljoen kg N en 65 miljoen kg P 2 O 5 ,
wat ongeveer 9,2 miljoen kg N en 2,2 miljoen kg P 2 O 5 “lager” was
dan in 2009. De wijziging van de forfaitaire uitscheidingsnormen voor
varkens in 2009 alleen al verklaart echter een toename van de brutoproductie
van 7,4 miljoen kg N en 1,4 miljoen kg P 2 O 5 . Als het effect
van deze wijziging uitgefilterd wordt, dan wordt een toename van de
2 vlaamse mestbalans
23