Voortgangsrapport 2010 - Vlaamse Landmaatschappij

samenvatting
Het Voortgangsrapport van de Mestbank geeft elk jaar een stand van
zaken van de mestproblematiek in Vlaanderen. De onderstaande
samenvatting geeft voor elk onderdeel van het rapport de belangrijkste
“highlights” weer.
Deel 1 Mestbeleid
In een eerste deel van het rapport komen de recente ontwikkelingen
in het Europese en het Vlaamse mestbeleid aan bod. Er wordt
stilgestaan bij een recent rapport van de Europese Commissie in
het kader van de Nitraatrichtlijn dat een beeld schetst van de druk
van de landbouw op het milieu, de evolutie van de waterkwaliteit, de
kwetsbare zones en de actieprogramma’s in de verschillende lidstaten.
Verder wordt ingegaan op andere Europese richtlijnen met
raakvlakken aan het mestbeleid. Ten slotte wordt een beknopt overzicht
gegeven van de recentste besluiten bij het Mestdecreet.
Deel 2 Vlaamse mestbalans
In het tweede deel worden de verschillende onderdelen van de
Vlaamse mestbalans toegelicht. In een eerste hoofdstuk wordt stilgestaan
bij de evolutie van de veestapel en de mestproductie. Vlaanderen
telde in totaal 33,36 miljoen dieren in 2009, een stijging ten
opzichte van in 2008. Waar de rundveestapel stabiel bleef in 2009,
werd er een toename vastgesteld van 76.000 varkens en 1,15 miljoen
stuks pluimvee ten opzichte van het voorgaande jaar. De toename
van de veestapel vertaalde zich in 2009 tevens in een stijging van de
mestproductie. De stikstofproductie bedroeg 124 miljoen kg N, wat
bijna 1,5 miljoen kg N meer is dan in 2008. De fosfaatproductie bedroeg
59,4 miljoen kg P 2 O 5 , een beperkte toename van 0,18 miljoen
kg P 2 O 5 ten opzichte van 2008. De stijging van het aantal dieren en
de mestproductie is in belangrijke mate toe te schrijven aan de groei
van de bedrijven die gebruikgemaakt hebben van de mogelijkheid
om uit te breiden na bewezen mestverwerking.
Na het overzicht van de veestapel en de mestproductie, wordt dieper
ingegaan op de nutriëntenemissierechten (NER) die de veestapel
reguleren. In Vlaanderen zijn in totaal 285,6 miljoen nutriëntenemissierechten-dieren
(NER-D) toegekend. Deze NER-D kunnen
vrij verhandeld worden tussen landbouwers. Door het geheel van
overdrachten in 2007, 2008 en 2009 zijn in totaal 3 miljoen NER-D
gereduceerd. Die hoeveelheid werd door de Mestbank geannuleerd
in overeenstemming met de regelgeving rond overdrachten (25 %
reductie bij standaardoverdrachten, reductie door niet-bewezen
mestafzet en niet-ingevulde NER-D in voorgaande productiejaren).
In het kader van de uitbreiding na bewezen mestverwerking, zijn
nutriëntenemissierechten-mestverwerking (NER-MVW) toegekend.
Aan de 540 bedrijven met een uitbreiding in 2008 werden 7,7 miljoen
NER-MVW toegekend, aan de 468 bedrijven met een uitbreiding
in 2009 werden 5,9 miljoen NER-MVW toegekend. Uitbreidingen
gebeuren voornamelijk voor pluimvee en varkens. Ten slotte wordt
het eerste hoofdstuk afgesloten met een evaluatie van de NER-overschrijding
en het NER-overschot in Vlaanderen. Op Vlaams niveau
zijn voldoende NER beschikbaar. De bedrijven die meer dieren houden
dan hun toegekende NER worden gesanctioneerd.
Een tweede hoofdstuk is gewijd aan de afzet van mest in Vlaanderen.
In eerste instantie wordt gerapporteerd over de afzetruimte voor
dierlijke mest op landbouwgrond in 2009. Rekening houdend met
de maximale bemestingsnormen voor dierlijke mest, met de mate
waarin de landbouwers deze normen invullen en met de toepassing
van derogatie, bedroeg de afzetruimte voor dierlijke mest in 2009
105 miljoen kg N en 48,5 miljoen kg P 2 O 5 . In die afzetruimte zit een
bijkomende afzet van 6,3 miljoen kg N vervat door toepassing van
derogatie. In 2009 pasten 3.201 landbouwers derogatie toe op een
totaal van ruim 81.300 ha landbouwgrond.
Vervolgens wordt gerapporteerd over het gebruik van dierlijke mest,
kunstmest en andere meststoffen in 2009. Het gebruik van dierlijke
mest bedroeg 101 miljoen kg N en 46,7 miljoen kg P 2 O 5 . Voor stikstof
betekent dat een stijging van 2,8 miljoen kg N ten opzichte van 2008,
voor fosfaat betekent dat evenwel een daling van 1,1 miljoen kg P 2 O 5 .
Ook het gebruik van stikstof uit kunstmest was hoger in 2009 (39,4
miljoen kg N) dan in 2008 (+ 1,1 miljoen kg N). Het gebruik van fosfaat
uit kunstmest is daartegenover verder gedaald met 0,3 miljoen
kg P 2 O 5 ten opzichte van het voorgaande jaar tot 1,3 miljoen kg P 2 O 5
in 2009.
Naast de afzet op landbouwgrond, wordt mest afgevoerd naar
mestverwerking. De mestverwerkingsinstallaties hebben in 2009
20,5 miljoen kg N uit Vlaamse dierlijke mest verwerkt en afgevoerd
buiten Vlaanderen. Dat is een toename van ongeveer 1 miljoen kg N
ten opzichte van de hoeveelheid Vlaamse dierlijke mest die mestverwerkingsinstallaties
in 2008 verwerkt en afgevoerd hebben. Daar-