Voortgangsrapport 2010 - Vlaamse Landmaatschappij

Europese Commissie is van oordeel dat de meeste actieprogramma’s
de vereiste maatregelen omvatten, maar dat sommige verder
moeten worden verbeterd om de waterkwaliteit voldoende te beschermen.
De belangrijkste onvolkomenheden betreffen de opslagbepalingen,
evenwichtige bemesting en de vaststelling van periodes
waarbinnen bemesting verboden is.
Uit de controles uitgevoerd in de verschillende lidstaten blijkt dat
de meeste landbouwers de maatregelen van de actieprogramma’s
naleven, maar dat er een aantal knelpunten zijn. Zo worden de administratieve
lasten en het gebrek aan kennis, voornamelijk bij kleinere
landbouwbedrijven, aangehaald.
Verder vermeldt het rapport ook de verhoogde belangstelling voor
mestverwerking binnen Europa. Voornamelijk in de lidstaten met
intensieve veehouderij en hoge nutriëntenoverschotten, wordt meer
en meer dierlijke mest verwerkt tot eindproducten die gemakkelijk
te exporteren zijn. Vlaanderen is wat dit betreft een van de koplopers.
Ten slotte vermeldt het rapport ook de toenemende belangstelling
voor aangepaste voedertechnieken die bijdragen tot een efficiëntere
voederomzet en bijgevolg een verminderde nutriëntenexcretie. Ook
hierin is Vlaanderen een van de koplopers binnen Europa.
1.1.1.2 Derogatie in de verschillende lidstaten
1.1.1.2.1 Procedure om af te wijken van de bemestingsnorm
De Nitraatrichtlijn laat toe om af te wijken van de maximale bemestingsnorm
voor dierlijke mest van 170 kg N per ha per jaar, indien
wordt aangetoond dat de doelstellingen van de richtlijn zullen worden
bereikt. Dit is de zogenaamde “derogatie”. De achterliggende
gedachte van derogatie is om op een milieukundig verantwoorde
wijze een groter aandeel van de gewasbehoefte in te vullen met
dierlijke mest.
Een derogatie wordt enkel toegekend door Europa als het actieprogramma
volledig conform is met de Nitraatrichtlijn. Vooraleer
derogatie toegepast mag worden in een bepaalde lidstaat, moet de
Europese Commissie hier toestemming voor verlenen via een beschikking
waarin de derogatievoorwaarden definitief vastgelegd zijn.
De Commissie wordt hiervoor bijgestaan door een comité bestaande
uit vertegenwoordigers van de lidstaten, het Nitraatcomité [3] . In het
Voortgangsrapport 2008 is een overzicht gegeven van de procedure
die hiervoor gevolgd wordt.
Elke lidstaat implementeert de beschikking in eigen wetgeving.
Naleving van de derogatievoorwaarden en een verbetering van de
waterkwaliteit zijn essentieel om een verlenging te verantwoorden.
1.1.1.2.2 Stand van zaken in de lidstaten
In het Voortgangsrapport 2009 is een stand van zaken gegeven van
de derogaties in verschillende lidstaten. Momenteel is een derogatie
lopend in zes lidstaten, in België (Vlaanderen tot 31 december
2010, Wallonië tot 31 december 2010), Ierland (tot 17 juli 2010), het
Verenigd Koninkrijk (Groot-Brittannië tot 31 december 2012, Noord-
Ierland tot 31 december 2010), Denemarken (tot 31 juli 2012), Duitsland
(tot 31 december 2013) en Nederland (tot 31 december 2013).
Italië heeft in september 2009 zijn intenties tot een derogatieverzoek
kenbaar gemaakt en toegelicht op het Nitraatcomité. De verlenging
van de derogatie van Ierland en Noord-Ierland is verwacht gestemd
te worden in 2010. De Waalse derogatie loopt af op 31 december
2010. Wallonië heeft kenbaar gemaakt zijn derogatie niet te verlengen
na 2010. Ook de Vlaamse derogatie loopt af op 31 december
2010. Vlaanderen wenst een verlenging van de derogatie.
1.1.1.3 Het Vlaamse actieprogramma en derogatie
na 2010
Een actieprogramma in het kader van de Nitraatrichtlijn loopt voor
een periode van 4 jaar. Het derde Vlaamse actieprogramma is van
toepassing sinds 1 januari 2007 en loopt af op 31 december 2010.
Eind 2009 is daarom intensief overleg gestart tussen het kabinet van
de Vlaamse minister van leefmilieu Joke Schauvliege en de Europese
Commissie over een nieuw actieprogramma voor de periode
2011-2014. De minister wordt hierin bijgestaan door een ambtelijke
werkgroep met vertegenwoordigers van het departement Leefmilieu,
de Vlaamse Milieumaatschappij, de Vlaamse Landmaatschappij,
het departement Landbouw, het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek,
de proeftuinen en wetenschappers.
[3] Comité voor de aanpassing aan de wetenschappelijke en technische vooruitgang en de toepassing van de richtlijn inzake de bescherming van water tegen verontreiniging
door nitraten uit agrarische bronnen
16
1 Mestbeleid