Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013 - SNN

Bestaande initiatieven richten zich op innovatie en vernieuwing op
het gebied van toepassingen van sensornetwerken. Op dit moment
zijn veel van deze initiatieven op zichzelf staand of missen follow-up
als het gaat om duurzame verankering in de regio en een link met
de kern van het noordelijke bedrijfsleven, het MKB. Om de economische
potentie van deze sector ten volle te benutten en het geheel
een (inter)nationale uitstraling te geven moeten kennis, activiteiten
en bedrijvigheid in Noord-Nederland worden gebundeld. Mogelijke
overkoepelende projecten betreffen een Kennis- en bedrijvigheidsknooppunt
Assen met onder meer een kenniscentrum sensortechnologie
en daaraan gerelateerde bedrijvigheid, en de realisatie
van een wetenschapsattractie in Drenthe waarbij gebruik wordt
gemaakt van de nieuwste inzichten en technieken op het gebied van
duurzaamheid en technologie. Door een uitgebalanceerde samenhang
tussen innovatie en bedrijvigheid kunnen nieuwe toepassingen van
multisensortechnologie vanuit Noord-Nederland worden bedacht,
ontwikkeld en internationaal vermarkt.
Life sciences
Life sciences zijn technologische kennisgebieden gericht op het
bereiken van een hogere levensstandaard door onder andere het
ontwikkelen van nieuwe medicijnen, nieuwe behandelingsmethoden
van ziektes, schonere industriële processen en milieu, verbeterde
enzymen en nieuwe voedingsmiddelen. In Groningen is binnen de life
sciences ook de nanoscience van grote betekenis. Nanoscience wordt
internationaal beschouwd als de meest innovatieve ontwikkeling in de
wetenschap op dit moment. De kennisbasis wordt gevormd door de
Rijksuniversiteit Groningen (RuG), het Universitair Medisch Centrum
Groningen (UMCG) en het Van Hall Instituut in Leeuwarden.
Het life sciences cluster in het Noorden kan verder uitgroeien tot een
vooraanstaand cluster in Nederland. Hiertoe zal het organiserend
vermogen en de kennistoepassing bijvoorbeeld bij technostarters
moeten worden bevorderd. Zo kent de stad Groningen, na Leiden en
samen met Amsterdam met 30 bedrijven reeds de grootste concentratie
aan life sciences bedrijvigheid in Nederland. Relevante ontwikkelingen
zijn onder andere zichtbaar in Lifelines (kennisopbouw via de
Biomedische Databank Noord-Nederland uitmondend in het ontstaan
van nieuwe bedrijven), de samenwerking tussen bedrijfsleven en de
universiteiten van Twente, Wageningen en Groningen in het kader van
Nano 4 vitality, waarbij de universiteiten in opdracht van bedrijven
onderzoek uitvoeren, en het Bioreactor Development Center, als brug
tussen het fundamentele onderzoek op het gebied van life sciences en
praktijktoepassingen in de agrofood sector.
Chemie
Het chemisch cluster in Noord-Nederland telt ruim 300 bedrijven
en 9.000 werknemers. Alleen het chemiepark in Delfzijl en het
Emmtec Industry & Businesspark in Emmen bieden in totaal reeds
aan zo’n 3.400 personen werk. Het gaat om grote productieplants
van grote internationals zoals Akzo-Nobel, DSM, Novéon en Teijin.
De afzetmarkt is voornamelijk internationaal (ruim 65% wordt
geëxporteerd). Naast chemische complexen zijn er energie en serviceunits.
De aanwezigheid van grondstoffen (pekel en aardgas), ligging
aan zee (Delfzijl), personeel, (milieu)ruimte en schaalvoordelen zijn
belangrijke vestigingsvoorwaarden. Noord-Nederland streeft naar een
verdere uitbouw van het chemiecluster in Delfzijl door onder meer
de aanleg van een ethyleenleiding via Gelsenkirchen en Bremerhaven
naar Delfzijl via PPS-constructie. Andere private initiatieven die deze
groeisector een impuls kunnen geven zijn bijvoorbeeld de beoogde
bouw van een ethyleenfabriek en een PVC-fabriek.
Agribusiness
De agribusiness zal in de traditionele keten inzetten op nieuwe
producten met hoge toegevoegde waarde en op nieuwe duurzame
processen die kosteneffectiever zijn. Ingezet zal worden op systeeminnovaties
(agro-innovaties). Belangrijke industriële sectoren zijn
de zuivelindustrie (Royal Friesland Foods), suikerproducerende
industrie (CSM en COSUN) en aardappelzetmeelindustrie (AVEBE).
Bij systeeminnovaties is overlap met de andere kansrijke sectoren
zoals Energy Valley, (multi)sensortechnologie en Life Sciences. Zo kan
de agribusiness een bijdrage leveren aan het verminderen van onze
afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, bijvoorbeeld door middel
van bio-vergassing en bioraffinage. In de Strategische Agenda van
Noord-Nederland is aangegeven dat men de concurrentiekracht van
de agribusiness wil versterken door het ondersteunen van innovaties,
onder meer door het faciliteren van nieuwe samenwerkingsvormen
tussen ketens onderling en kennisinstellingen en door het uitwerken
van kansrijke clusters. Ook interdisciplinaire samenwerking (bijv.
agroketens met chemie en farma) is mogelijk. Mogelijke initiatieven
gericht op de stimulering van de agribusiness zijn de ontwikkeling van
een energieleverende, lichtdichte kas alsmede de oprichting van een
virtueel Koolhydraten Kenniscentrum en een Multipurpose biorefinery
complex (energie efficiënte droogprocesssen van natte biomassastromen).
14 Operationeel Programma Noord-Nederland 2007-2013