Beleid en planning in de wegenbouw

zou worden. Daarvoor zou de rijksbijdrage aan het Wegenionds
sterk verhoogd moeten worden om niel langer te steu
nen op voorschotten. Want eens zou toch de rente en schuld
terugbetaald moeten worden. De regering zou niet teveel nadruk
moeten leggen op de kode termijn en ook een duidelif
ke beleidsvisie moeten hebben voor de langere termijn. En
dus zou er een onderbouwd financieringsplan voor de eerste
20 jaar moeten komen.28
De ambtelljke Commissie voor de Wegen toonde weer een
groter begrip voor het gevoerde beleid. Voorlgaan ln het
door Van den Broek voorgestelde tempo voor het tweede
werkplan wees de Comrnissie voor de Wegen van de hand,
behalve als gekozen zou worden voor een extra benzinebelasting.2s
De kritiek van de niet'ambtelljke Commlssie van Overleg
sloot aan blj de opinie van de provlnciale waterstaatsLngenreur
uit Utrecht A.A. lMussert. Diens brochure Vrile baan
voor de toekomst, waarin vooral kritiek werd geu t op hei ont
breken in het rijkswegenplan van wegen voor snelverkeer
over grote alstand deed veel stoi opwaaien. Velen voelden
zich genoodzaakt te reageren. Ook de Cornmlssie voor de
Wegen kwam met een 'beschouwing over Musseris brochu
re. Opvallen daarin was de volsirekt aiwijzlng van lMusserts
idee. De commissie was van mening dal voor goederenvervoer
over langere alstand men toch altijd voor de trein zou
bllven kiezen, gezien de lagere vervoersprjjs en de veilig
heid van de kein. Over verkeer over langere afstand zonder
goederenvervoer werd niets gezegd.30
Van den Broek behoorde zeker ook de b j beleidsmakers die
veel minder w den uitgaan van een grote toename van het
verkeer op langere termijn. En hil maakte nu het definitieve
(tweede) vijijarig werkplan, 19321936. Daarin werden enkele
projecten wat naar achteren geschoven. Hij kwam zo, ln
overleg met de HID's, uit op een totaal budgel van 100,3 mil
joen, bjjna gejijk verdeeld over de 5 jaar.3l
3.3 De wegenbouw in de jaren dertig
l\lel het riikswegenp an 1932 kwam de planmat ge aanpak
van de wegenbouw goed op gang En het bleef n de laren
dertig hoogtil voor de wegenbouw met 1938 als topjaar.
Vooral n het westen van Nederand werden veel werken ullgevoerd.
Hier was de behoefte aan volledig nieuwe wegen
het grootst, door de groe van het verkeer en de bevolk ng,
maar ook door de sechie toesland van de oude wegen vol
bochten en llnlbebouwng en rnel een zwakke onderg
rond.32
Tabel 3.1. belangijkste inkomsten- en uitgavenposten van
het Wegenfonds (in mln gulden)
1928
r 929
1930
1931
1932
1933
1934
bijdragerijksbegrotlng
5.3
5.1
5.0
40
4.0
1.7
0.6
Bron Van l\,4arle (l946). p 21
inkomsten
wegenbelasting
6.6
7.9
9.4
1 0.9
12.1
12.8
uilgaven
11 .2
21 .4
23.8
17.4
179
17 B
1a
90
Een vergelijking van de inkomsten en uitgaven van het Wegenfonds
in de jaren 1927 -1934laat zen dat er tot aan 1933
gestaag aan de wegen werd gewerkl en dat steeds mlnder
gesteund behoefde te worden op voorschotlen (zie tabel
3.1). Desondanks, als gevolg van het gevoerde beeid in de
eerste 3 jaar stond er in 1932 een rekening van bijna 12 mil,
loen gulden open 33
De voortvarende aanpak van de wegenverbetering vanaf
1927 kwam in de verdrukking toen de mondiale economi
sche crsis aan het begin van de jaren dertlg ook het saldo
van de rijksbegroting aantastte. Dat had een duidelijk etfecl
op het bruggenprograrnma'van het rijkswegenplan en op
de pos tre van hel Wegenfonds.
De economische crisis zorgde voor een vertraging van het
bruooenorogrammd M,nste'Reyrrg. p oDeerde hel rjle
keren Al in 1931 zlnspeelde h j ln de Tweede Kamer op de
mogelijkheid van tolhefiing bij nieuwe bruggen Ondanks vele
tegenwerpingen van de Kamerleden vervaardigde h ieen
wetsontwerp waann aan een NV Versnelde Bruggenbouw
concessie werd verleend om 4 bruggen (blj Roterdam Dor.
drecht de Moerdijk en Hendr k ldo Ambachi) te bouwen en
le exploiteren. De concessie zou uiter ilk iot e nd 194 n
De brug bij Hendrik ldo Ambacht tn aanbaLlw, 16 september
7938.
Wegaanleg in de jarcn dertig.
kracht z jn.3a In het kader van hel be etd van \,verkverschaf
fng en -verruim ng zou de versnelde aafleg van deze brug
2A