Beleid en planning in de wegenbouw

de voorzleningen ten behoeve van het verkeer, maken het
gewenscht het bestaande R.W.plan thans door een ander te
vervangen." De provincies hadden echter bezwaar tegen de
voorgenomen lgrijpende verkorting van de totale lengte van
het riikswegenplan. "Op grond van de bovengenoemde be
zwaren rs een tweede ontwerp opgemaakt, waarbii van be
langrijke inkrimping van het R.W.plan is afgezien." Slechts 7
weg(vakk)en van het rijkswegenplan 1932 werden geschrapt.so'ln
verband met de nieuwere inzichten omtrent de
eischen, waaraan het H.W.plan moet voldoen ziin voorts een
aantal wegen aan dat plan toegevoegd, welke op het
bestaande R.W.plan niet voorkwamen": (Amsterdam-)
Burgerveen'Rijswljk(.Roiterdam), Voorschoten Oegstgeest,
Naaldwijk Den Haag, Planken Wambuis-Zutphen en een
noordelijke randweg langs Breda.8l
in de eerste maanden van de bezetiing nog niet op.
Direct na de inval richtie de Rijkswaterstaat zich op het her
stel van de vernielde lnfrastructuur.ss Ook het werkverruimende
beleid werd voortgezet, ter bestrijding van de
werkloosheid. In dat kader was ook de doortrekking van de
autosnelweg (RW 12) in oostelijke richting van belang, vanaf
De Klomp langs Arnhem en Zevenaar naar de Duitse
orens.""
Apenstelling Bijksweg 12, wegvak Vaorbury-Gouwe, I juni
1938.
Bll kon nklijk besluit van 12 november 1937 werd het Riiks
wegenplan 1938 vastgesteld. Tegelilk was ook het uitvoe
ringsprogramma gereed. Minister Van Buuren maakte in de
memorie van toelichting bij de Verkeersfondsbegroting voor
1938 bekend dat "een werkprogramma voor den verderen
wegenbouw" was ontworpen. In dat programma werd uitge
gaan van een voltooiing van het rijkswegenplan in 15 jaar,
dus tol aan eind '1952. Op grond van dat plan was voor 1938
een kleine 26 mln gulden uitgetrokken.s2 Het 15 jarig finan'
cieflngsprogramma van het rijkswegenplan ging uit van een
jaarliikse stijging van de opbengst van de l\ilotorrijtuigenbelasting
van 5 0/o. Verder werd het - nog steeds - nodig geacht
meer nadruk te leggen op de eersie jaren, gezien de grote
achterstand. De totale jaarliikse kosten voor onderhoud, verbelering
en aanleg van de wegen op het rjkswegenplan
1938 zouden daarom langzaam moeten dalen, van 26.1 mln
in 1938, via 19.7 in 1940 en 12.9 in 1944, naar 8.9 mln gulden
in 1952. De lolale kosten zouden dan opgelopen zijn tol
ruim 244 mln gulden.83
3.4 De bezettingsjaren
Al op 17 mei 1940 werden de gevo gen van de Du tse inval
voor het auloverkeer duidelijk Alleen een kleine groep men
sen mel een onthelfing mocht nog, alleen beroepsmaiig, gebruik
maken van gemotoriseerde voertuigen.s4 Niet alleen
het verkeer liep t jdens de bezettingsjaren snel terug. Ook de
wegenbouw moest al snel stopgezet worden. Daar leek het
Rijksweg 24 Arnhem Ede De Klomp, 1938.
Over deze weg was al veel onderhandeld met de Du tse
overheid. Aan het einde van de jaren dertig was duidelijk dat
hel Nederlandse autosnelwegennet verbonden moest worden
met het Duitse. ln februari 1939 vertrok Wentholl daarom
naar Berlijn om over deze mater e te praten met dr Todt.
Wenthoit probeerde Todt te overtuigen van de voordelen
van een autosnelweg onder Arnhem langs, door de Betuwe.
Het trace door de Veluwe zou een vern etiging van veel natuurschoon
inhouden. maar vooral ook betekenen dat er
d chtbij de Duitse grens een brede brug over de lJssel zou
komen. Defensie wilde dat niet toestaan. De Duitsers hielden
echter ook vast aan hun keuze: een verbinding vanaf Em'
merich.87
Todt moest zich wel neerleggen bij het Nederlandse verzet
en een aansluiting tussen beide netten bleel uit. Maar niet
voor lang. Al in juni '1940 kreeg Wentholt, inmiddels directeur
generaal van de Rijkswaterstaat geworden, te horen dat
met spoed de noordelijke variant aangelegd moest worden.
Wentholt deed zijn uiterste best de Du tsers op andere ge,
dachten te brengen, daarbij gesteund door rapporlen van
de Commissie van Overleg voor de Wegen.88 Wentholt kon
echter alleen bererken dat de Bijkswalerstaat het exacte tra
c6 mocht vaststellen.89
Nu de uilvoer ng in handen van de Rijkswaterstaat was geb
even, kon men ook nog enigszins vasthouden aan de nor
male procedures. De Comrnissie van Overieg bekeek de
gevolgen van hel Duitse ingrijpen voor het riikswegenplan en
stelde voor om, nu het wegvak De Klomp-Duitse grens in het
njkswegenplan was opgenomen, de weg van De Klomp
naar he1 centrum van Arnhem te schraooen.go De secretaris
33