Dilemma's rond langer doorwerken; Europese werkgevers ... - NIDI

14 Hoofdstuk 2vaker voorkomt en over de gevolgen van de aanhoudende combinatiestresswaarmee steeds meer werkenden te maken hebben.De tweede component van de stijging van de kosten in de gezondheidszorgheeft vooral te maken met het feit dat steeds meer en betere, maar veelalook duurdere behandelingsmethoden voor allerlei ziekten en ongemakkenbeschikbaar komen en dat ook hier de wet van Say geldt: elk aanbod scheptzijn eigen vraag. Als een nieuwe behandelingsmethode beschikbaar komt,zijn er ook patiënten die daar graag gebruik van willen maken. Hoe dezorg ook de komende jaren georganiseerd wordt (AWBZ, WMO, publiekof privaat) in termen van kosten zal er sprake blijven van een opwaartsetendens.Tegenover stijgende kosten voor de oudedagsvoorziening zouden – in hetlicht van de toenemende krapte op de arbeidsmarkt – eventueel lagere kostenvoor werkloosheidsregelingen kunnen staan. Dat vooronderstelt wel datvraag en aanbod ook in kwalitatieve termen voldoende op elkaar aansluiten.In het vervolg van dit betoog komen we daar nog op terug.Met de demografische veranderingen, wijzigt ook het draagvlak voor desociale zekerheid. Dat geldt in de eerste plaats voor de werknemersverzekeringen,maar ook voor de volksverzekeringen voor zover deze eenleeftijdsgrens kennen. Als iedereen in Nederland ongeacht leeftijd – en dusook de 65-plussers die zelf al AOW (en eventueel aanvullend pensioen)genieten – premie voor de AOW zou betalen, zou het niet uitmaken hoe deleeftijdsopbouw van de bevolking er uit ziet. Nu 65-plussers (en straks gaatdie leeftijd omhoog) geen AOW-premie betalen, impliceert de demografischeontwikkeling dat een steeds kleinere groep tot 65 jaar de uitkeringen moetopbrengen voor een steeds grotere groep die deze leeftijd al wel heeftbereikt 3 . Voor de aanvullende pensioenen ligt de situatie anders, omdat dezepensioenen een andere financieringsstructuur kennen. In het kader van ditbetoog voert het te ver om daar op in te gaan.2.3. De arbeidsmarkt: alle hens aan dekIn het licht van de hierboven geschetste demografische ontwikkelingen ende voorziene gevolgen voor de arbeidsmarkt en de verzorgingsstaat hebben3Doordat de AOW feitelijk niet uitsluitend uit premies wordt bekostigd, maar ook uitbelastingopbrengsten en dus sprake is van een gedeeltelijke fiscalisering van de AOW, dragenouderen met een wat hoger inkomen de facto inmiddels wel degelijk bij aan de bekostiging vande AOW-uitkeringen aan hun minder gefortuneerde generatiegenoten.