Dilemma's rond langer doorwerken; Europese werkgevers ... - NIDI

72 Hoofdstuk 55.4. Welke rol voor de overheid op korte en lange termijn?De bovenstaande cijfers over de beperkte internationale blik van werkgeversbenadrukken dat zij de oplossing vooral binnen de eigen landsgrenzenzoeken. Daarmee wint ook het beleid van de nationale overheid aan belang,in aanvulling op het private beleid om een structurele en langdurige krapteop de arbeidsmarkt het hoofd te bieden. De centrale vraag is in dat gevalwelke maatregelen volgens werkgevers op nationaal niveau moeten wordengenomen om het arbeidsaanbod op peil te houden. In tabel 5.5 staan deantwoorden op de vraag hoe – volgens de Europese werkgevers – structureletekorten op de arbeidsmarkt het beste bestreden kunnen worden. Deze tabellaat zien dat het terugdringen van parttime werk in alle landen de meestesteun geniet bij werkgevers, met uitzondering van Italië. Een tweedeopmerkelijk gegeven is de steun voor zogenaamd pronatalistisch beleid. Eengroot deel van de Europese werkgevers steunt beleid gericht op het verhogenvan het kindertal en dit komt ook grotendeels overeen met de houding van deoverheid in landen als Frankrijk, Duitsland, Italië en Polen (zie Van Dalen,2008). Nederland vormt hierop de uitzondering. Nederlandse werkgeversmoeten weinig hebben van dergelijk demografisch bemoeizucht. Ook tenaanzien van een andere beleidsmaatregel die demografische consequentiesheeft – het halen van werknemers uit het buitenland – is men duidelijk mindergeporteerd, vergeleken met de werkgevers in de ons omringende landen. Hierspeelt mogelijk mee dat Nederland reeds een van de meest dichtbevolktelanden is en dat de bevolkingsdruk door veel inwoners niet als iets positiefswordt ervaren. Alleen de Duitse werkgevers overtreffen de Nederlandsewerkgevers in hun terughoudendheid voor arbeidsmigratie als oplossing.Voor alle landen tezamen blijkt dat verhoging van de pensioenleeftijd opweinig enthousiasme kan rekenen. Voor een deel hangt deze aversie samenmet de vervroegde uittredingsplannen van de werkgevers zelf.Gegeven de huidige crisis is echter ook een scenario denkbaar waarinwerkgevers niet te maken hebben met een aanhoudende krapte, maar juistmet een aanhoudend ruime arbeidsmarkt. Hoewel Nederland al jaren eenwerkloosheidsniveau heeft dat veel lager is dan het Europese gemiddelde(Eurostat, 2011) kennen andere landen een arbeidsmarkt waarin krapte eenhypothetische situatie is voor de verre toekomst. Gedurende de crisis steeg dewerkloosheid in de EU van zeven procent in 2007 tot ongeveer tien procentin 2009 en de jeugdwerkloosheid was al hoog maar bereikte in de EU-zonehet percentage van 20 procent in 2009.Tegen die achtergrond stelden we ook de vraag hoe overheden zoudendienen om te gaan met een structureel hoog niveau van werkloosheid. De