Download UVV-info "Darwin" - deMens.nu

(soorten) aan die takken waaraan danbladeren groeien (individuen). Vandeze takken, of met andere woordenvan soorten, wordt bovendien aangenomendat ze niet kunnen kruisen of inelkaar smelten en ze kunnen evenmin,eens gegroeid, krimpen of ‘teruggroeien’tot de knop waaruit ze eens ontstonden.Stamboom van de mensToch kunnen dergelijke processen,zoals kruising van soorten zich voordoenin de natuur. Meer zelfs, er wordtvandaag aangenomen dat dergelijkeprocessen zich wel eens meer kunnenvoordoen dan splitsingen, alleen kanmen deze kruisingen niet verklaren opbasis van de theorie van evolutie opbasis van natuurlijke selectie.De theorie die dergelijke kruisingenwel kan verklaren heet de endosymbi-ogenetische theorie en deze werd, inhaar moderne vorm, voor het eerstgeformuleerd door Lynn Margulis(1998) in de jaren 60 van de vorigeeeuw. Alle organismen die de aardebevolken kunnen opgedeeld worden intwee grote celtypen: prokaryoten,meestal eencelligen en voornamelijkbacteriën, en eukaryoten, meercelligeorganismen zoals planten, dieren enschimmels. De cellen van alle meercellige,eukaryotische organismen bevattennaast een celkern, met daarin het genetischmateriaal dat georganiseerd is opchromosomen, ook kleine cellichaampjes.Voorbeelden van zulke cellichaampjeszijn mitochondria, die betrokkenzijn bij de verwerking van zuurstof, enchloroplasten, cellichaampjes die aanwezigzijn in alle plantencellen en dieeen rol spelen bij de fotosynthese.Kenmerkend aan deze cellichaampjes isdat zij ook genetisch materiaal bezitten.De studie van dit genetische materiaaltoont echter aan dat deze cellichaampjesooit op zich levende bacteriënwaren. Twee miljard jaar geleden zijnverschillende bacteriën in symbiosegaan leven met elkaar. Symbiose houdtin dat verschillende soorten in zeernauw contact met elkaar gaan leven,soms zelfs in elkaar, vergelijkbaar metdarmflora, bacteriën die in onze darmenleven. De symbiose van deze vroegebacteriën werd permanent en onomkeerbaar,en leidde op deze manier totsymbiogenese: het ontstaan van nieuwemeercellige soorten door de samensmeltingvan eencelligen. Mitochondriabijvoorbeeld zijn afkomstig van purperbacteriën,die lang geleden andere eencelligeorganismen penetreerden, enchloroplasten zijn geëvolueerd uit cyanobacteriën.Symbiogenese is derhalveeen evolutionair mechanisme dat zichvoltrekt langs symbiose. Het verklaarthoe soorten kunnen ontstaan doorsamensmelting in plaats van afsplitsing.Darwins principe van natuurlijke selectieis vandaag nog steeds een belangrijkmechanisme dat deels verklaart hoesoorten kunnen evolueren door afsplitsingvan oudere soorten. Het is echterniet het enige mechanisme dat aan debasis ligt van evolutie. Symbiogenese iseen evolutionair mechanisme dat verklaarthoe soorten kunnen ontstaandoor samenvoeging van bestaandesoorten. En punctuated equilibrium,gecombineerd met epigenetica, verklaarthoe evolutie zich niet enkel traagvoltrekt, zoals Darwin dacht, maar hoeevolutie snel kan plaatsvinden.Bronnen• Burrow, J.W. 1972 ‘Introduction.’ In Darwin, C. Theorigin of species by means of natural selection or thepreservation of favoured races in the struggle for lifeedited with an introduction by J.W. Burrow.Harmondsworth: Penguin.• Darwin, C. 1859 The origin of species. London: Murray.• Gontier, N. De oorsprong en evolutie van leven, 15 vanhet standaardparadigma afwijkende thesen? Brussel:VUBPRESS.• Gould, S.J. & Eldredge, N. 1993 Punctuatedequilibrium comes of age. Nature 366 (6452,1993): 223-227.• Margulis, L. 1998 The symbiotic planet. London:Phoenix, Orion Books.MAART-APRIL 2009 11