Download UVV-info "Darwin" - deMens.nu

Dossierhaupt doet. Tenzij die persoon nietsanders kent dan de Bijbel. Wat op zichbevreemdend is, aangezien er van allekanten, de geologie, biologie, geografie…,prikkels op ons af komen.In uw boek worden verschillende zakenaan de hand van de evolutietheorie verklaard:vriendschap, racisme, verdraagzaamheid,solidariteit... Hoe verklaart uiets als godsdienst evolutionair?Recente inzichten verklaren godsdienstals een mechanisme dat samenwerkingop grote schaal tussen niet verwantemensen mogelijk maakt. Wantin de meeste godsdienstige systemenworden mensen aangezet tot ‘goed’zijn, solidair zijn en hun naasten tebeminnen, terwijl we eigenlijk uit eencontext komen waarbij we per definitieeen aversie hadden tegenover alleswat we niet kenden. Godsdienst moeteen nuttig model geweest zijn omdathet schaalvergroting op zijn minst vergemakkelijkten misschien wel versneldmoet hebben.Daarnaast zullen godsdiensten ookmodellen geweest zijn om zaken te verklaren.Wij leven in een tijd waarin werelatief veel weten, maar een duizendjaar geleden was dit niet zo. Een tijdterug zat ik in de brousse van Zuidoost-Kameroen tussen indrukwekkende gorilla’s.Op een nacht hoorde ik een onwaarschijnlijkgeheimzinnig geluid. Dat bleekeen dominante gorilla te zijn, die bangwas voor de bliksem. Wanneer je ietskan introduceren die dat stuurt, dan kanje het voor jezelf en je overleving makkelijkermaken. Op deze manier kan bijgeloofontstaan zijn bij de mens, waardan later structuren op geënt werden,die uitmondden in iets nuttig op groteschaal.Hoe legt u religieus fanatisme evolutiebiologischuit?De natuur experimenteert blind. Zoalseerder gezegd is alles te herleiden toteen gausscurve. Waar je bijvoorbeeldlangs de ene kant briljante geestenhebt als Charles Darwin of Bill Gates,heb je langs de andere kant crimineelpsychopatische als Marc Dutroux of JackThe Ripper. Religieus fanatisme kan jevolgens hetzelfde stramien verklaren.Als godsdienst nuttig blijkt voor deoverleving van de soort, dan zal hetblijven bestaan. Maar ook hier heb je erdie doorschieten naar de extremen. Opeen gegeven ogenblik zal er iemandgemaakt worden die het té ver gaatzoeken. De slinger zal echter steedsterugkomen, want dat zijn geen leefbareindividuen. Ofwel blazen ze zichzelfop, ofwel blazen ze anderen op enbelanden ze in de gevangenis waar zezich niet kunnen voortplanten.Hoe verklaart u ethiek evolutionair?Darwin zei zelf dat moraal een eigenschapmoet geweest zijn die het levenin een groep interessanter moetgemaakt hebben. Ethiek moet eenconcurrentieel voordeel voor de morelegroep op de niet-morele groep hebbengegeven. Het moet naar analogiemet godsdienst een soort lijmfactorgeweest zijn, waardoor mensen makkelijkermet elkaar gingen samenwerken.Als oorlogsverslaggever voor Knackmerkte ik dat onder oorlogsomstandighedenhet niet evident is om moreel teblijven. Iedereen, met uitzondering vanecht karaktervolle mensen, plooienterug op de eigen overleving. Ethiek iseen beschavingskwestie. Wanneer hetmoeilijk gaat, dan komt het onderzware druk te staan.Hoe verklaart u iets als atheïsme volgensevolutionaire theorie?Atheïsme vindt grond in een samenlevingwaar alles goed gaat en er geenbehoefte is aan uitwegen, zoals eenander leven of iets ‘hoger’ in de wolken.Heeft evolutie een doel?Er is geen doel. Dit betekent niet dat ergeen sturing kan zijn. Iets als de menselijkehersenen bijvoorbeeld werdenzo succesvol omdat ze zichzelf versterkten.Dus zo blind is evolutie niet. Hetfeit dat iets op een gegeven ogenblikontstaat, berust echter wel op toeval.Wanneer je de tijd zou terugrollen totpakweg de dinosauriërs en je laat dieterug los, dan komt er iets helemaalanders. Je moet maar naar jezelf kijken.Hoe hebben je ouders elkaar ontmoet?Hoeveel kans was er dat net dat enezaadcelletje dat jou maakte, zorgdevoor een bevruchting, terwijl er perzaadlozing 200 miljoen zaadcellengelost worden en je weet dat als eenander zaadcel de bevruchting zougedaan hebben, er een ander kind ge -creëerd zou zijn. De statistische kansdat jij hier nu bent, toont aan dat ergeen doel achter kan zitten. Dezelfdeanalyse kan je toepassen op de mensals soort. Er zijn minstens 10 mensensoortengeweest die het niet gehaaldhebben. Die na minder dan een miljoenjaar uitgestorven waren. Nietszegt trouwens dat wij als soort het oplange termijn geweldig zullen doen.We maken alles zo ingewikkeld dat erniet veel nodig is om het systeem tedoen mislopen. Wanneer dat gebeurtkomt de natuurlijke selectie terug aande orde. De best aangepasten aan denieuwe omgeving zullen overwinnen.Op pagina 395 in uw boek staat: “Velemensen worden bang als ze denken in eenbiologisch keurslijf gedwongen te worden,als slaaf van hun eigen genen te wordengepresenteerd.” In hoeverre beschikkenwe over een vrije wil?Vrije wil is een kwestie van waar je zesitueert. Een Nederlands experimentwees uit dat er soms een vertragingvan 7 seconden kan zijn tussen hetmoment dat de hersenen iets registrerenen het ogenblik dat je je daar zelfvan bewust bent. Veel mensen vragenzich af waar onze vrije wil zit als onzehersenen ons sturen. Die vrije wil zitgewoon 7 seconden vroeger dan hetmoment waarop je je daarvan bewustwordt. Het zijn jouw hersenen. Het isjouw netwerk dat je draagt en stuurt.Waarom zou je van iets bewust moetenzijn om te kunnen spreken van vrijewil? Volgens mij zit het probleem vanvrije wil in het feit dat het aan bandengelegd wordt door het systeem.Wanneer iemand bijvoorbeeld wil sterven,vanuit zijn of haar vrije wil, dankan dat niet zomaar van de overheid.26 MAART-APRIL 2009