Download UVV-info "Darwin" - deMens.nu

DossierDe oorsprong van soorten,150 jaar laterNathalie GontierFaculty of Science, Section Philosophy of the Life Sciences, University of Lisbon, Portugal& Centrum voor Logica en Wetenschapsfilosofie, Vrije Universiteit Brussel, BelgiëIN 2009 IS HET 200 JAAR GELEDEN DAT CHARLES DARWIN, DE GRONDLEGGER VAN DEMODERNE EVOLUTIETHEORIE, GEBOREN WERD. BOVENDIEN WORDT DIT JAAR NIET ENKEL DEGEBOORTEDAG VAN DARWIN HERDACHT, HET IS TEVENS EXACT 150 JAAR GELEDEN DAT ZIJNBOEK, ON THE ORIGIN OF SPECIES BY MEANS OF NATURAL SELECTION (DE OORSPRONG VANSOORTEN DOOR MIDDEL VAN NATUURLIJKE SELECTIE), VOOR HET EERST GEPUBLICEERD WERD.DIT BELANGRIJK WERK FUNDEERDE NIET ENKEL DE MODERNE EVOLUTIEBIOLOGIE, HET LEIDDEBOVENDIEN OOK TOT DE ONTWIKKELING VAN EEN SECULIERE LEVENSBESCHOUWING. DE 2009HERDENKINGEN ZIJN DAAROM REDEN GENOEG OM DE OUDE THEORIEËN VAN DARWIN TE EVA-LUEREN IN HET LICHT VAN DE HEDENDAAGSE EVOLUTIEBIOLOGIE. WELKE ASPECTEN VANDARWINS THEORIE WORDEN VANDAAG NOG STEEDS AANVAARD? ZIJN ASPECTEN VAN ZIJN LEERVERWORPEN? EN IS NATUURLIJKE SELECTIE HET ENIGE MECHANISME WAARLANGS DE EVOLUTIEVAN LEVEN ZICH VOLTREKT? DEZE VRAGEN WORDEN IN DIT ARTIKEL VAN NADERBIJ BEKEKEN.In 1831 ging de toen tweeëntwintigjarigeDarwin aan boord van het schipHMS Beagle en begon hij aan een reisrond de wereld die vijf jaar zou duren.Het doel van de wereldreis was, naastchronometrische onderzoekingen, hetin kaart brengen van de kusten vanPatagonië en Tierra Del Fuego (Burrow,1972). De tocht ging van Engeland naarde oost- en westkust van Zuid-Amerikawaarna de Beagle koers zette voor deStille Zuidzee om vervolgens aan temeren in, onder andere, Nieuw-Zeeland, Australië, Tasmanie en Zuid-Afrika; om daarna terug naar Zuid-Amerika te reizen alvorens het huiswaartsnaar Engeland vaarde. Het zijnvoornamelijk de grote hoeveelheid fossielendie hij vond in Zuid-Amerikasamen met de rijke biodiversiteit eigenaan de Galapagoseilanden, zo herkendeDarwin later zelf, dat aan de basiszouden liggen voor zijn idee dat soortenevolueren of ‘transmuteren’ zoalshij het noemde. Het zou echter meerdan twintig jaar duren vooraleerDarwin zijn theorieën omtrent de veranderlijkheidvan soorten zou kenbaarmaken in zijn magnum opus.Wat was de kerngedachte van deOrigin? Aan de basis van Darwins evolutietheorieligt het idee dat soortenenerzijds, en individuen die tot dezesoorten behoren anderzijds, een enormevariatie vertonen, zowel lichamelijkals gedragsmatig. Sommige lichamelijkeof gedragsmatige eigenschappenlaten een organisme beter toe om teoverleven in een bepaalde omgevingdan andere eigenschappen: ze helpenin de “strijd om te bestaan” zoalsDarwin het noemde. Een jachtluipaardmet sterke poten en een grote snelheidbijvoorbeeld kan makkelijker gazellenten prooi maken. Giraffen met een8 MAART-APRIL 2009