Download UVV-info "Darwin" - deMens.nu

een representatief staal en daar ziteen kleine groep waarvan je merkt dater iets aan de hand is, maar je hebt teweinig empirisch materiaal om verderte analyseren. En wat de leerlingenzedenleer betreft, het merendeel vande leerlingen in het secundair onderwijskomen uit het vrij onderwijs. Hetmerendeel van de bevraagde jongerenzal geen zedenleer gevolgd hebben.En wat voor de leerkrachten zedenleer?Wacht hen een speciaal jaar?De vraag is of zij evolutie op zich moetengeven. Het is een wetenschap. Inde meeste gevallen ontbreekt de biologischexpertise om een correct beeldte geven van evolutie. Gezien de misconceptendie er zijn, zou je die mogelijkongewild kunnen versterken. Eenander aspect is de mogelijkheid vaneen polarisatie van vrijzinnigen enhumanisten op de evolutieleer, waardoorbij de gelovigen het wantrouwentegenover de evolutietheorie dreigt teversterken. Dat hoor je in uitsprakenals: “Evolutie is toch ook maar eengeloof.”, “Je geloof het of je geloof hetniet.” Evolutie wordt dan een geloofen geen wetenschap. De manier waaropevolutie als deel van het zingevingsprocesbinnen zedenleer wordtuitgewerkt, is dus niet onbelangrijk.Is er ruimte voor een bredere aanpakomtrent evolutie. Ik denk aan de oersoeptheorievan de Duve ?Je hebt de specifieke eindtermen, ditzijn de eindtermen die de differentiatiemaken tussen de verschillende studierichtingenvan dezelfde onderwijsvorm.Deze zijn opgesteld per pool enniet per vakgebied. Voor de poolwetenschappen wordt er een breedkader gedefinieerd. Evolutie en ontwikkelingin de ruime zin van hetwoord zijn hierin opgenomen. De leerplannengeven echter een vakthematischeinvulling, waardoor aanknopingspuntenvoor een bredere aanpak vanevolutie minder voor de hand liggen.Anderzijds zijn er de gemeenschappelijkeeindtermen voor wetenschappen,dit zijn de eindtermen wetenschapsonderwijsvan de basisvorming die geldenvoor alle opleidingen van hetalgemeen secundair onderwijs, zoalsonderzoekend leren of wetenschap ensamenleving. Deze bieden ruimte.Jongeren leren eigen ideeën formulerenover fenomenen, en ondervindenhoe wetenschap in zijn werk gaat. Deleerlingen zien het werk van verschillendewetenschappers en leren opwelke manier theorieën vorm krijgen,dat het niet allemaal zomaar vaststaandefeiten zijn maar dat wetenschapeigenlijk iets is dat constant inbeweging is. Maar de oersoeptheorie,over het ontstaan van het leven, dat iseen spoor dat niet zo voor de hand ligt.Welke theorievorming ga je volgen?De algemene gedachte is wel datmaterie zichzelf heeft georganiseerdtot leven, maar de details ervan zijnverre van ingevuld. Voor de Duve ofsoortgelijke invalshoeken is ermomenteel weinig ruimte, misschienbinnen nog eens honderdvijftig jaarwanneer die wetenschappelijke inzichtencommon sense zijn geworden.Eerst Darwin…Waar halen de jongeren hun opvattingenbuiten het onderwijs vandaan?Je hebt natuurlijk de brede en diepcultureledoorwerking van allerlei opvattingen.Je hebt ontwikkelingen op hetvlak van natuurfilosofieën en wetenschapsopvattingen,allerlei analyses opwelke manier monotheïstische religiesten grondslag liggen aan de manierwaarop we momenteel omgaan metde evolutietheorie, over het belang vande ingreep van Descartes op filosofischvlak enzovoort. Kortom, allesbehalveeen eenduidig proces, maar wel uiterstboeiend. Er zijn op dat vlak een aantalgoede schrijvers zoals Bowler. In hetboek dat we in 2005 uitbrachten, doenwe een poging om een globaal kaderte geven voor het evolutionaire denken.En de denkbeelden die daargeschetst worden, die tref je ook aanbij jongeren. Uit het onderzoek kwamnaar voor dat de thuissituatie belangrijkis om de idee al of niet te aanvaarden.Telkens blijkt de gemeenschapwaarin ze opgroeien een van de doorslaggevendefactoren te zijn. Je hebt degemeenschap, maar dat kun je natuurlijkruim interpreteren. Televisie, internet,tijdschriften, dat doet er natuurlijkergens toe. Dat werd in ons onderzoekniet echt getraceerd, en zeker nietkwalitatief. Wat de studie wel aanstipt,is een licht voordeel voor de jongerendie tijdschriften lezen.Waarschijnlijk is de aandacht voor evolutieals onderwerp ook gestegen in demedia, maar dat is maar een vermoeden.Het heeft zich zeker voor gedaanin de titel van biologisch wetenschappelijkeartikels, in onderzoeksgroepen.Een interessante studie zou dan ookkunnen zijn om dit fenomeen na tegaan in de verschillende media waarmeejongeren in aanraking komen. Hetblijft natuurlijk belangrijk, waar de jongerenook hun informatie vandaanhalen, zij het nu via internet, tijdschriftof strips, dat het juiste informatie is.Enkele interessante bronnen• I. Tallon, Hoe Vlaamse jongeren biologische evolutiebekijken in het jaar 2002, Persoon en gemeenschap,56/4, 219-233, 2003/2004• I. Tallon (red), Evolutie, hoe de dingen ontstaan enwaarom ze veranderen, VUBPress, Brussel, 2005• De doos van Darwin, opiniestuk Karel De Gucht (DeStandaard, 16 augustus 2007)www.skolo.org/spip.php?article751&debut_articles_rubrique=15• Vraag om uitleg van mevrouw Annick De Riddertot de heer Frank Vandenbroucke, viceministerpresidentvan de Vlaamse Regering, Vlaams ministervan Werk, Onderwijs en Vorming, over hetopvolgen van het eventuele onderricht van hetcreationisme in het onderwijs –http://jsp.vlaamsparlement.be/website/htm-vrg/499668.html• Creationisme versus evolutieleer: Een sluier voorhet gezicht -An Bogaerts- Knack 31/08/05www.maroc.nl/forums/showthread.php?t=152533• Le Soir: Carte Blanche 24/11/2007.MAART-APRIL 2009 31