Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

‘aan wie staat de Graal ten dienste?’kan zijn:‘aan hen die dienen’. Daarmeebedoelen we dan individuen die, zoalsParsifal, door de sluier van onwetendheid,afgescheidenheid, hebzucht, endogma’s heen breken en er, in plaatsdaarvan, voor kiezen om tot instrumentenvan genezing en heelwordingte worden – afgestemd op één wereld,één hart, één denkvermogen. Parsifalhoeft de vraag dus niet meer te stellen,want hij is nu in staat om onzelfzuchtigedienst te verlenen, om niet alleende koning, maar ook een wegkwijnendeBroederschap van de Graal te genezen.De Graal staat ten dienste aanindividuen die, zoals Parsifal, ervoor kiezen om tot instrumenten vangenezing en heelwording te worden –afgestemd op één wereld, één hart,één denkvermogen.Alle pogingen om de missie vanParsifal te dwarsbomen zijn afgeslagen.Met heldere visie hoort hij de oproepvan de goddelijke wil tot verlossing*.Er heeft een transformatie plaatsgevonden,die het resultaat is van zijnlevendige bewustwording van het universelelijden. Kundry realiseert zichook dat hier eindelijk iemand is dietegen haar charmes bestand is, dusroept ze Klingsor om hulp. Deze verschijntterstond en slingert de Speernaar Parsifal, maar het is verboden omdeze heilige Speer – de Wil – voor hetzelf te gebruiken en, in plaats van doelte treffen, blijft hij hangen boven hethoofd van Parsifal. Een vergelijkbaarverhaal vinden we in oude boeddhistischevertellingen waarin Mara, degrote verleider of Heer van Illusie,probeert hetzelfde te doen om Boeddha’sverlichting te voorkomen. Parsifalmaakt het kruisteken en steltdaarmee de Wil in dienst van zijn heiligdoel. Nu is er geen verlangen datillusoire objecten versterkt, wantParsifal is volledig ontwaakt. Nu hij deultieme staat van heiligheid bereiktheeft, is hij onverschillig gewordenvoor lust en pijn (in het Sanskrietaangeduid als viraga). Alleen de waarheidwordt waargenomen, en Parsifalkan niet langer geraakt worden doorkwade aanvallen. Er vindt een hevigeaardbeving plaats en het kasteel vanKlingsor stort in, terwijl de Tuin vanMaya verdort tot de woestijn die hijaltijd is geweest. De beproeving isvoorbij; Kundry zinkt ter aarde enParsifal krijgt het beheer over de Speeren de controle over de situatie, waarbijde muziek van Wagner zowel de vergankelijkeaard van het materiële, alshet blijvende van de geest tot uitdrukkingbrengt.Derde BedrijfIn het voorspel tot het derde bedrijfklinken opnieuw veel van de motievendoor uit het werk als geheel, waarmeein muzikale termen de ervaringen vanParsifal vanaf het begin van zijn zoektochtgeschilderd worden. We horenook een nieuw motief dat het themavan Verlatenheid genoemd wordt enwaarin de droefheid van de riddersgeschilderd wordt, veroorzaakt doordatAmfortas hen niet kan voorgaan inde Graalceremonie; daardoor wordt deGraalmuziek gefragmenteerd en vervormd.Er is echter ook een muzikaalherkenbaar thema van Belofte, helderen triomfantelijk, dat de onoverwinnelijkegeest van de held verbeeldt diede kracht en de moed heeft om alleobstakels te overwinnen.98 www.theosofie.nl Theosofia 112 / nr 3 - augustus 2011