Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

stoorbare vreugde konden vinden diehijzelf bereikt had.Er zijn heel wat vertelsels in deJatakaverhalen over de vorige levensvan de Boeddha die aantonen dat hijleven na leven trachtte deugden teontwikkelen en zichzelf geleidelijk tevervolmaken. Elk van deze verhalenheeft een moraal en leert ons iets overhet pad van de bodhisattva.Toen de Heer Boeddha de laatstevan vele geboorten aanvaardde alsGautama, leek hij aanvankelijk nietvan plan geweest te zijn om een nieuwereligie te stichten. Hij leek eenvoudigeen hervormer van het hindoeïsme tezijn – een geloof dat al een aanzienlijkeouderdom bezat en daardoorsterk was afgeweken van zijn oorspronkelijkevorm, zoals alle religies na verloopvan tijd plegen te doen. Het geloofhad zich op veel manieren verharden was star geworden met betrekkingtot vormen en ceremonies. Bij ritualenwerden dieren geofferd. Toen kwam deheer Gautama en door zijn leringengooide hij de poorten van de zoete wetvan gerechtigheid wijd open. Hij leerdede mensen de religie van mededogenen liefde, van de middenweg, en datgaf de massa’s hoop dat er een hogerleven mogelijk is, zelfs voor hen dienog in de wereld zijn. Hij verklaardedat de twee uitersten van enerzijds eenleven van plezier en comfort en anderzijdseen leven van ascetisme, irrationeelzijn; dat mensen, als ze maar demetafysica en haarklovende argumentenzouden vermijden, de grote waarhedenvan het leven als leidraad zoudenkunnen bevatten.Eén van de mooiste boeken over hetleven van Gautama de Boeddha, Hetlicht van Azië, toont ons de geest vanzijn tijd en zijn wonderbaarlijke levensloop.Zijn triomfantelijke woorden bijhet bereiken van verlichting luidden alsvolgt:Door eindloos leven schreed Ik,zwervend door veel vormen van bestaan,Zoekende hem, die ving het bouwen aan.Elke geboorte was vol van leed.Maar nu,Bouwer van het huis, ontdekte ik u.Gij zult het niet optrekken wederom,De wanden van smart rondomMet de nok van bedrog en geenNieuwe balken plaatsen op leem;Het huis is verbroken, de vorstbalkgekraakt;Begooch’ling had het gemaakt.Veilig trek ik van hier naar bevrijdingheen.’ 1In Het licht van Azië luiden de viernobele waarheden die de Boeddhauitsprak, als volgt:De eerste spreekt van ’t lijden. ’t Leven,datGij prijst is lange doodstrijd. Enkel blijftHet leed. Zijn vreugde zijn als voog’lenschuw,Die snelle schrik verdrijft.De tweede waarheid meldt hoe ’t lijdenkomt.Welk Leed uit zich, en niet uit lustenspruit?…Aldus brandt Trishna, lust en dorst naardingen.Waar gij naar haakt, slechts dromen,schimmen zijn. …De derde spreekt van ’s lijdens eind. ’tBrengt vreeZelfzucht te delgen en des levens lust.Begeerte scheurende uit haar borst, zobrengtDe ziel haar strijd tot rust.De vierde waarheid is de Weg, die wijdEn vlak, nabij voor allen openstaat,’t Achtvoudig edel Pad, dat recht naarvredeEn veil’ge toevlucht gaat.Theosofia 112 / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 103