Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

Er is moed voor nodig om dan tekomen met een boodschap van: ‘hetvormen van een kern van broederschapder mensheid’ en met: ‘er is geen religiehoger dan waarheid’ en dat ook nog tebewijzen met in die tijd veelal onbekendeleringen. Die boodschap uitdragen,in een tijd waarin auto’s, vliegtuigen,telefoons, elektriciteit, radio en tvof computers niet bestonden, was danook een bijna hopeloze ondernemingdie toch werd doorgezet. De stichtersen de vereniging hebben veel bereikt,zoals het uitgeven en verspreiden vanleringen van Eeuwige Wijsheid die totdan toe onbekend waren in het westenof als heidens werden verworpen. Devedische filosofie, de yoga filosofie, hetboeddhisme en het Tibetaans boeddhismezijn daar voorbeelden van.Urgentie wijsheidsleringenAls we zien wat er nu allemaal aan geschriftenover wereldreligies en filosofieënte krijgen is in de gewone, nietgespecialiseerde, boekhandel en als webedenken dat dat aanbod in mijn jeugdbestond uit een bijbel en een catechismus,dan weten we dat de TheosofischeVereniging daar wereldwijd bijbetrokken was en is. Het uitgeven enverspreiden van wijsheidsliteratuur enhet geestelijk onderzoek daaromheenblijft een urgente zaak. Vooral nu, nuwe leven in een wereld van adverteren,consumeren, entertainen en mechaniseren.Als we serieus bezig blijven metgeestelijk onderzoek, verandert elkelering steeds door onze verdieping enje kunt dan nooit zeggen: dat weet iknu wel. Sprekers in de theosofischebeweging weten dat dezelfde lezinggeen twee keer ongewijzigd kan wordengebruikt en daarin ligt ook dekracht van de Theosofische Vereniging:de mogelijkheid geven tot hetvrije vergelijkende onderzoek. Hetonderzoek van de soms unieke aangebodenwijsheidsleringen uit religies enfilosofieën, maar ook uit de wetenschappen.Zo kunnen we proberen omhet eigen bewustzijn te verwijden,nieuwe hersenpaden te doen ontstaan.Als ons dat lukt, kunnen onze omgevingen de maatschappij waarin wijleven daar spiritueel van profiteren.Dat is het altruïstische ideaal. Somskunnen we anderen inzichten aanreiken,anderen inspireren.In De Sleutel tot de Theosofie, pagina251 spreekt H.P. Blavatsky bij voorbeeldover opvoeding: Aan kinderenmoet bovenal zelfvertrouwen wordengeleerd, liefde voor alle mensen, altruïsme,onderlinge verdraagzaamheiden in de allereerste plaats zelfstandig enlogisch denken. Wij zouden het zuivermechanisch geheugenwerk tot een volstrektminimum willen terug brengen endie tijd besteden aan de ontwikkeling enoefening van de innerlijke zintuigen,vermogens en latente capaciteiten. (...)We zouden ons richten op het vormenvan vrije mannen en vrouwen, intellectueelvrij, moreel vrij, in alle opzichtenonbevooroordeeld en bovenal onbaatzuchtig.Open denken versus afgescheidenheidIk noemde al dat, historisch gezien, deTheosofische Vereniging, juist doorhaar open en democratische karakter,door een veelbewogen verleden is gegaan,aangevallen van buitenaf en aangevallenvan binnenuit, al vanaf 1875.Tot aan de Tweede Wereldoorlog functioneerdeonze vereniging in een tijdvan koloniaal denken. Het zich afgescheidendenken van andere culturenen volken is ook nu nog steeds de grotehandicap en blinde vlek van grote delenvan de mensheid. Het is een ma-Theosofia 112 / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 111