Lessuggesties voor met

Zilveren Griffel 1975
De gebroeders Leeuwenhart
Astrid Lindgren tekst Ilon Wikland illustraties
Ploegsma 2006 • € 15,95 • isbn 978 90 216 7449 • 216 pp
Karel heeft een chronische infectie aan de luchtwegen
en moet daarom de hele dag in bed blijven. Wanneer
hij toevallig opvangt dat hij gauw dood zal gaan,
stort hij zijn hart uit bij zijn grote broer Jonatan. Die
vertelt hem over Nangijala, een plek waar ze in de tijd
van kampvuren en sprookjes leven, en waar Kruimel –
zo noemt Jonatan zijn kleine broer Karel – heen zal
gaan wanneer hij zal sterven. Maar het is niet Karel
die als eerste sterft. Jonatan komt om door een brand
waarbij hij zijn kleine broer redt. Niet veel later sterft ook Karel. De
broers vinden elkaar terug in Nangijala. Maar daar blijkt het leven toch
niet zo rooskleurig te zijn als ze hadden gehoopt.
■ Groep 7 en 8
■ Trefwoorden: afscheid nemen, dood, langdurige
ziekte, fantasy, avontuur
■ Lessuggesties: Inge Umans
Vooraf
Het verhaal kan hevige emoties losmaken bij de
kinderen. De gebroeders Leeuwenhart gaan twee
keer dood in dit boek. Maar bovenal is dit een
sprookjesachtig avonturenverhaal waarin het goede
het kwade overwint. In het boek wordt veel gewerkt
met tegenstellingen: mooi vs. lelijk, goed vs.
kwaad, licht vs. donker, angst vs. dapperheid,
vrijheid vs. gevangenschap, enzovoort. Met deze
tegenstellingen kun je op verschillende manieren
aan de slag gaan.
1. Praten over het verhaal
Hou na het voorlezen een gesprek over het verhaal.
Maak hiervoor gebruik van het raamwerk van ‘Vertel
eens’ van Aidan Chambers. Stel vragen: Wat vond je
leuk of niet leuk, mooi of niet mooi, goed of niet
goed aan het boek? Is er een zin of fragment dat je
heel erg is bijgebleven? Ken je nog meer boeken of
verhalen die hierop lijken? Vond je het verhaal
moeilijk of toegankelijk? Welk personage vond je
het meest interessant, irritant, grappig? Ken je nog
boeken van Astrid Lindgren? Hou dit boekengesprek
niet langer dan een half uur. De leerkracht is de
gespreksleider die het boekengesprek leidt. Zeg
dat de leerlingen alles mogen vertellen wat er in
hen opkomt.Vertoon het filmpje via uw digibord.
2. Mooi vs. lelijk
Jonatan ziet er, volgens een van de mevrouwen voor
wie hun mama naait, uit als een sprookjesprins.
Karel beschrijft hem als volgt (p. 7): ‘Zijn haar
glansde net als goud, en hij had donkerblauwe
ogen die schitterden en hij had mooie witte tanden
en kaarsrechte benen.’ Hij ziet er niet alleen knap
uit: ‘Hij was ook aardig en sterk en hij kon alles en
begreep alles en was de beste van zijn klas …’
Karel beschrijft zichzelf als: ‘Ik ben altijd al een
tamelijk lelijk en onnozel en bang jongetje geweest,
met nog kromme benen ook.’
Hou een filosofisch klassengesprek: Wat is mooi en
wat is lelijk? Wanneer is iets of iemand mooi en
wanneer is iets of iemand lelijk? Wat maakt dat iets