VO-magazine-5-2015-2016_LR

zetten leerlingen in voor mediation: ook dat is een
vorm van burgerschap. Democratische waarden in
de praktijk brengen doe je niet alleen door een
leerlingenraad in te stellen. Dat is immers maar
een klein groepje leerlingen. Het gaat om alle
leerlingen. Ervaren zij vormen van participatie,
kunnen zij zich uiten, worden zij gehoord? Een
democratische houding ontwikkelen betekent ook:
leren omgaan met verschillende mensen en
meningen. De school is een oefenplaats waar
leerlingen dat kunnen ontwikkelen.”
MEETINSTRUMENT
VOOR SCHOLEN
Wat vinden wij op onze school belangrijk, hoe
denken we dat het met de burgerschap van de
leerlingen is gesteld en in welk onderwijs aanbod
voorzien we eigenlijk? Voor antwoorden op die
vragen kunnen scholen het Meetinstrument Burgerschap
gebruiken, ontwikkeld door de Universiteit
van Amsterdam. Leerlingen en docenten vullen via
internet vragenlijsten in over burger schapscompetenties
en burger schaps gedrag. Met de
resultaten kunnen scholen zich vergelijken met
andere (vergelijkbare of juist heel verschillende)
scholen en leerlinggroepen.
www.burgerschapmeten.nl
Peer support
Een school die burgerschapsonderwijs als rode draad
in het hele onderwijs wil weven, is het Cartesius
Lyceum. Deze school voor havo en vwo nabij het
centrum van Amsterdam telt ruim 800 leerlingen.
Zij verwerven burgerschapskennis en -competenties
in een opbouwende lijn. “Wereldburger schap zit
in ons DNA en dat willen we uiteindelijk in alle
vakken zichtbaar maken”, zegt rector Sandra
Niemeijer. “Het begint in onze brugklas met een
oriëntatie op de eigen wijk. In de volgende jaren
verdiepen leerlingen zich in hun stad, het land
en vervolgens zoomen we uit naar het buitenland.
Ook een internationale uitwisseling hoort erbij.”
Volgend jaar wil de school in de brugklassen
beginnen met meer thematisch en vakoverstijgend
onderwijs, bijvoorbeeld met een thema als migratie.
Allerlei vakgebieden komen dan aan bod, zoals
kunst – en niet alleen de Westerse – aardrijks kunde
en geschiedenis. “Dat is in de lijn van het advies
van het Platform Onderwijs2032,” zegt Niemeijer.
“Onze insteek is dat leerlingen interculturele
sensitiviteit ontwikkelen. Je kunt inderdaad zeggen
dat het onderwerp burgerschap in de lucht hangt.”
‘Democratische waarden in de
praktijk brengen doe je niet alleen
door een leerlingenraad in te stellen’
Verder schakelt de school sinds dit schooljaar
oudere jaars leerlingen in om brugklassers te ondersteunen
en coachen tijdens mentoruren, de pauzes,
of als er een feestje is. Deze zogeheten peer support
levert alle partijen iets op, stelt Niemeijer. Oudere
leerlingen worden aangesproken op hun verantwoordelijk
heidsgevoel en de jongere leer lingen
voelen zich gesteund. De kracht van peer support is
dat leerlingen dezelfde ‘taal’ spreken. Zij begrijpen
elkaar en nemen gemakkelijker iets van elkaar aan.
Zichtbaar maken wat de resultaten zijn en welke
ontwik keling leerlingen doormaken, is volgens
VO-magazine 5 / April 2016
25