VO-magazine-5-2015-2016_LR

GOVERNANCE
‘GOED BESTUUR VOOR­
WAARDE VOOR GOED
ONDER WIJS’
Vanaf 1 augustus 2015 geldt een nieuwe code voor goed bestuur in het
voortgezet onderwijs. Op 1 januari 2016 is een commis sie aangesteld
die de na leving van de code gaat monitoren. Ook heeft de commissie de
opdracht de stand van zaken van de werking en toepassing van de code
in beeld te brengen en voorstellen voor verbetering aan te dragen.
Tekst: Jacq Zinken / Fotografie: Dirk Kreijkamp
“Wij zijn van mening dat goed bestuur en toezicht in
wisselwerking tot heel goed onderwijs moeten leiden.
Dat is trouwens ook in het belang van de continuïteit
van je organisatie.” Het klinkt als een soort mission
statement, waarmee de twee ‘buitenleden’ van de
Monitoringscommissie zich op een tussen winter en
voorjaar aarzelende dag presenteren.
In die commissie wilde de VO-raad naast vijf mensen
uit de praktijk graag twee leden van buitenaf, een met
een bestuurlijk profiel en een met een wetenschappelijk
profiel. Geri Bonhof, die in september 2015 afscheid
nam als voorzitter van het College van Bestuur van de
Hogeschool Utrecht, lijkt als voorzitter een logische
keuze: “Als bestuurder in het vo heb ik de ontwikkeling
meegemaakt van de scheiding van bestuur en toezicht.
Vanuit dat perspectief ben ik altijd geïnteresseerd
geweest in de dynamiek tussen toezichthouder en
bestuurder: wat is een goede toezichthouder, wat is een
goede bestuurder en hoe gaan die twee met elkaar om?”
‘De steekproef is niet bedoeld om te
kijken wie het wel of niet goed doet’
Wetenschapper Berit Lindemann is in de commissie
de governance-expert. Zij doet onderzoek naar goed
bestuur en de creatie van publieke waarde en is ook
gepromo veerd op dit onderwerp. “Door mijn wetenschappelijke
en onderzoeksachtergrond hanteer ik een
ander perspec tief dan mensen die zelf bestuurder zijn”,
zegt ze. Bonhof vult aan: “Als je een commissie hebt
met twee toezicht houders en drie bestuurders krijg je
wel een breed scala aan ervaring binnen, maar mis je
de blik van buiten.”
Steekproef
De commissie is ingesteld voor drie jaar en heeft het
werkprogramma voor de eerste anderhalf jaar zojuist
vastgesteld. Om zicht te krijgen op de naleving van de
code voor goed bestuur voert de commissie zo’n 120
steekproeven uit over de jaarverslagen van 2015; dat is
bij één op drie instellingen voor voortgezet onderwijs.
Daarbij wordt rekening gehouden met bestuursvorm,
aantal leerlingen, spreiding over het land en spreiding
over de denominaties. Uiteraard wordt ook rekening
gehouden met het feit dat bestuurders de ruimte hebben
om de code toepasbaar te maken op hun eigen situatie,
zodat een cultuur ontstaat die stimulerend is voor het
onderwijs. De voorzitter: “Belangrijk is dat we een beeld
krijgen hoe de stand van zaken is. De steekproef is niet
bedoeld om te kijken wie het wel of niet goed doet.
Maar als blijkt dat een school ergens iets mist, kan een
terugkoppeling op individueel niveau het bestuur en de
raad van toezicht helpen.” In januari/februari 2017 volgt
een advies over een specifiek onderdeel van goed bestuur:
de invloed en medezeggenschap van ouders en leerlingen.
Dialoog
In de nabije toekomst gaat de commissie vooral focussen
op de horizontale dialoog. Lindemann: “Uit eigen onderzoek
blijkt dat scholen soms het gevoel hebben dat ze
heel erg goed samenwerken, maar de mensen met wie ze
dan zouden samenwerken, herkennen dat vaak niet. Dat
heeft bijvoorbeeld te maken met de manier waarop je ze
betrekt: is dat cocreatie, is dat consultatie, of is dat alleen
maar informeren? En waar mogen ze over meepraten?”
Bonhof: “De invulling van een goede horizontale dialoog
met je leerlingen en met de ouders is nooit af. Je moet
iets creëren waardoor mensen gaan participeren, waardoor
het beter wordt en ze zelf ook zien dat het beter
wordt. Daar zit voor mij wel een drijfveer: hoe krijg je
voor elkaar dat mensen zich ook betrokken voelen?”
40 VO-magazine 5 / April 2016