M-auto magazine | 27

Verslag
Graupner
Laden LiPo, LIIo, LiMn en LiFe
Een mond vol afkortingen waarvan op dit moment
alleen LiPo, wat trouwens de afkorting is voor
lithium polymeer, door ons als RC-rijders wordt
gebruikt. Onze vliegende vrienden zijn al een stap
verder en gebruiken ook met goed resultaat LiFe
(lithium ferro) cellen, het is een kwestie van tijd
voordat ook de andere twee varianten hun weg
vinden in de RC-wereld en wanneer dat gebeurt
dan is de Ultramat 16 er klaar voor.
1 Handmatig laden, omdat het bij lithium allemaal
wat gevoeliger ligt is er geen mogelijkheid om
automatisch te laden bij de lithiumvarianten;
alles moet met de hand ingegeven worden. Als
eerste wordt de laadstroom ingegeven, dit is
normaalgesproken bij lithium 1C; dit betekent
dat als je pakket een capaciteit heeft van 4500
mAh je hem kunt laden met 4,5 Ah. De pakketcapaciteit
is de tweede waarde die moet worden
ingevuld, vul deze waarde heel secuur in, want
het is ook de afslagwaarde voor de lader!
2 Ontladen, de ontlaadstroom is instelbaar van
100 mAh t/m 5 Ah en net als de laadstroom
niet hoger dan 1C gaan. De afslagspanning bij
het ontladen moet ook ingevuld worden, voor
LiPo is dat 3 V per cel. Een te diep ontladen
LiPo pakket verliest zijn capaciteit en dit komt
nooit meer goed. Op de lader kan je niet verder
ontladen dan 2,5 V per cel, maar in je auto kan
dit wel gebeuren. Houd hier rekening mee, dus
niet doorrijden als je auto langzamer gaat rijden
maar onmiddellijk stoppen.
3 Cel type selectie. Misschien wel de belangrijkste
instelling, want hierdoor wordt bepaalt met
hoeveel spanning er geladen wordt en wanneer
de maximale spanning voor het pakket bereikt is
en de lader moet afslaan. Te diep ontladen is niet
goed, maar overladen van een LiPo is fataal voor
het pakket. Gelukkig voor ons laad je LiPo cellen
5 Balancer aansluiten.
Niet echt een
instelling, maar wel
belangrijk. Bijna alle
pakketten beschikken
wel over een balanceerstekker,
maar
zoals wel vaker in het
leven zijn de fabrikanten
het nog niet eens
over de juiste stekker.
Graupner heeft dit
probleem perfect getackeld
en levert drie
verschillende trays bij
de Ultramat waardoor je bijna alle voorkomende
stekkers kunt gebruiken.
Display
Het helder blauwe display is goed afleesbaar
en geeft je de volgende informatie: gebruikt
programma, ont/laadtijd, capaciteit, cel type,
ont/laadstroom en voltage van het pakket. En als
je tijdens het (handmatig) laden of ontladen de +
en - toets tegelijkertijd indrukt dan kun je ook nog
het input voltage van de lader zien en de interne
weerstand van je pakket. Als ook de balancer is
aangesloten dan kun je ook het voltage van de
individuele cellen controleren.
Uitlezen op je PC
De Ultramat heeft de mogelijkheid om de laadgegevens
door te geven aan een, via USB aangesloten,
PC. De hiervoor benodigde USB-kabel wordt
meegeleverd, maar de eveneens noodzakelijke
driver en software moet je zelf nog van het internet
halen. De driver vind je bij GM-racing.de onder
het kopje DOWNLOADS/Software en het programma
vind je bij logview.info. Het programma is voor
Ultramat 16
Fabrikant : Graupner
Importeur : Graupner GmbH & Co
Spanning : 10-15 Volt
Laadstroom : 0,1-8 Ampere
Ontlaadstroom : 0,1-5 Ampere
Aantal cellen : 1-14 NiCad, NiMH 1-6 LiPo, LiLo, LiFe
Adviesprijs : ± € 129,95
www.graupner.de
Specificaties
Tijdens het testen van de Graupner Ultramat 16 zijn
de volgende pakketten en cellen gebruikt:
- 1600 mAh NiCad 1 cel
- 2300 mAh NiCad 6 cellen
- 1400 mAh NiMH 5 en 6 cellen
- 3600 mAh NiMH 6 cellen
- 4200 mAh NiMH 5 en 6 cellen
- 2300 mAh LiPo 2 cellen
- 6000 mAh LiPo 2 cellen
erg veel informatie over je pakket vind ik de optie
Big Letter superhandig, hiermee kan ik zelfs vanaf
de andere kant van de kamer in één oogopslag de
meest fundamentele waardes van het laad-/ontlaadproces
zien.
Conclusie
De Ultramat 16 biedt met zijn snelle uiterlijk,
instelbare Delta-Peak afslag, uitgebreide balanceer
mogelijkheden, instelbare ontlaadspanning en
uitlezing via de PC , net even dat beetje meer dan
de gemiddelde allroundlader en is een goede keus
voor iedereen die een lader zoekt waarmee alle
voorkomende zaken geladen kunnen worden. Al
met de hoogste waarde, dus als je je vergist dan
eindig je met een pakket dat niet vol is.
4 Aantal cellen. Samen met het celtype wordt aan
de hand van wat je hier invoert bepaalt met hoeveel
volt er geladen wordt, de keuze loopt van
1 t/m 6 cellen en je snapt dat als er een 2-cellen
LiPo pakket (2x3,7=7,4 V) aan de lader hangt en
je vult bij het aantal cellen 4 in (4x3,7=14,8 V) het
helemaal fout gaat.
augustus/september 2008
veel meer laders dan alleen maar de Ultramat 16
geschikt, meer informatie hierover vind je ook op
de site van logview. Als je de driver en de software
op je PC geïnstalleerd hebt kun je het hele laad-/
ontlaadproces in beeld brengen en opslaan, zodat
je een goed overzicht krijgt van de conditie van
je pakketten en individuele cellen. Misschien niet
voor iedereen even interessant maar wel erg leuk
om even mee te spelen. Naast het vergaren van
deze features plus de maximale laadstroom van 8
ampère maakt de Ultramat 16 ook geschikt voor
de beginnende elektroracer. De interne voeding
doet zijn werk prima en bij normaal gebruik is de
aanschaf van een externe voeding niet noodzakelijk.
In de praktijk werd de lader bij het achter
elkaar laden van vier 4300 mAh NiMH pakketten
nauwelijks handwarm en ook het laden van een
6000 mAh 7,4 V LiPo gaf geen problemen.
M-auto 21