T&L 2022 - Editie 12

geworden, maar dat geldt ook voor het
vertrouwen in leidinggevenden. Dat is sterk
afgenomen.”
Dus de uitdagingen zijn
onoplosbare puzzels en
medewerkers accepteren je
maar moeilijk als leider en
vertrouwen je niet. Ga er maar
aanstaan.
“Het is er voor managers in de VUCAwereld
zeker niet makkelijker op geworden.
Ze zijn in veel gevallen niet te benijden.”
Ook, zo begrijp ik uit uw boek,
vergeten zij zichzelf nog wel
eens bij veranderprocessen.
“Dat kom ik inderdaad geregeld
tegen. Als organisatieadviseur bezoek
ik veel bedrijven. Ook ondernemingen
die klantgerichter willen werken. Aan mij
vragen zij dan onder meer advies over hoe
zij hun medewerkers daarin mee kunnen
krijgen. Vaak moet ik bij aankomst zoeken
naar een parkeerplek omdat de weinige
bezoekersplaatsen bezet zijn. Bij de ingang
staat dan wel een hele rij auto’s van de
directie. Hoezo klantgericht?
Ik confronteer hen dan daarmee en adviseer
de parkeerplaatsen van de directie te
verplaatsen en de vrijgekomen plekken voor
bezoekers te bestemmen. Zo laat je als
directie zien dat je zelf stappen zet en de klant
letterlijk op de eerste plaats zet. Daarmee
kun je een beweging creëren in het bedrijf die
bijdraagt aan het bereiken van het doel.”
U noemt het woord beweging.
De ondertitel van uw boek is
‘#HoeDan waardevolle beweging
creëren’. Wat verstaat u
daaronder?
“Dat je bijvoorbeeld niet verduurzaamt
omdat het moet, omdat je het opgelegd
krijgt, maar omdat je er zelf in gelooft.
Dat maakt de kans op een succesvol
veranderingsproces ten aanzien van de
maatschappelijke opgaven die ik noemde,
die wicked issues, veel groter. Door dat
als organisatie te omarmen, creëer je een
beweging die niet alleen voor het bedrijf,
maar ook voor de maatschappij waardevol
is. Daar moeten bedrijven heen in mijn visie.”
U beschrijft een reeks
zogenoemde generatieve
vaardigheden die managers
helpen om de zaak in beweging
te krijgen. Welke zijn dat?
“Dat zijn er tien. Die zijn onder te
verdelen in drie groepen: ‘systemisch kijken,
denken en willen’, ‘doen’ en ‘verbreden van
beweging’.
In de eerste groep vallen meervoudig
kijken, fusie van belangen, waagstuk en
opgavegericht werken. Onder ‘doen’ valt
leidende coalitie, beleven en teamleiderschap.
Tot het ‘verbreden van beweging’ horen ten
slotte storystelling, feed forward (andere
stakeholders erbij betrekken en het initiatief
verbreden, red.) en ervaringsgericht leren.
Die vaardigheden zijn handvatten die
leidinggevenden helpen om beweging te
veroorzaken als de boel vastzit, of om die
juist verder aan te jagen. Bovendien zijn
het instrumenten waarmee je waarde kunt
creëren in de VUCA-wereld.”
Dat zijn veel vaardigheden.
Ik kan mij voorstellen dat
managers daar niet allemaal
zelf over beschikken of aanleg
hebben ze zo te leren dat zij die
optimaal beheersen.
“Natuurlijk zijn we allemaal anders en
heeft iedereen zijn minder sterke punten,
maar als je daar serieus aan werkt, kun je die
heel goed ontwikkelen. Ik ben bijvoorbeeld
gek van voetbal, rechtsbenig en heb in
mijn jeugd heel veel met mijn linkerbeen
getraind. Die is nooit zo goed geworden
als mijn rechterbeen, maar ik kon daar wel
goed gericht mee schieten. Als ik in een
kansrijke positie een bal voor mijn linkerbeen
kreeg, schoot ik die daarmee op doel en
scoorde zo regelmatig met links. Behalve
werk maken van je zwakke punten doe je
er als moderne manager verstandig aan de
zaken waarin je minder goed bent, neer te
leggen bij iemand in de organisatie die daarin
excelleert. De tijd dat leidinggevenden in hun
eentje voor de troepen uitliepen en de richting
aangaven is voorbij. De uitdagingen van nu
zijn zo complex dat daarvoor iedereen in de
organisatie nodig is om die aan te gaan.”
Is dat uiteindelijk de sleutel?
Dat je als manager alle neuzen
dezelfde kant op krijgt?
“Om bij het voetbal te blijven: welk team
heeft de grootste kans om verder te komen
en uitdagingen succesvol het hoofd te
bieden? Dat is het team waarin ieders
talenten optimaal tot hun recht komen, met
een gezamenlijk doel voor ogen, dat daarin
gelooft en voor het behalen daarvan bereid is
met en voor elkaar te werken.
Bij het aanpakken van veranderingen in
organisaties is het eigenlijk niet anders.
Het is aan de managers om dat te creëren.
Een moeilijke taak waarmee ik hen met de
handvatten in mijn boek probeer te helpen.”
Jo Vinckens boek
Verandermanagement voor de toekomst
- #HoeDan waardevolle beweging (ISBN 978
94 6215 792 7) is uitgegeven door B + B
Vakmedia en verkrijgbaar bij de boekhandel
en online.
9