krant_202326_bvv_small

19 december 2023 Kerst
75
De reddingboot van Katwijk aan zee werkt zich door
de branding. (foto Martijn Bustin)
KNRM bestaat 200 jaar – en dat mag
gevierd worden
In 2024 bestaat de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM)
200 jaar. Op 11 november 2023 startte een jubileumjaar vol activiteiten,
evenementen en campagnes voor vrijwilligers, donateurs en het algemeen
publiek.
Dit bijzondere jaar staat voor de KNRM
in het teken van terugkijken op 200 jaar
reddingtraditie en vooruitkijken: wat
zijn de innovaties en uitdagingen in de
komende 200 jaar? Waarin het belangrijkste
doel is en blijft: het redden en
voorkomen van slachtoffers op zee en
het ruime binnenwater.
Tot 1824 bestond er langs de Nederlandse
kust geen reddingorganisatie. Een initiatief
waarbij de Nederlandse staat in
1809 roeireddingboten ter beschikking
stelde, liep op niks uit door gebrek aan
lokale motivatie en toezicht.
Een noodlottige reddingsactie door een
aantal kustbewoners van Huisduinen in
1824 veranderde alles. Het was de aanleiding
voor een particulier initiatief een
zelfstandige reddingorganisatie op te
richten. Met steun van particulieren en
rederijen werd de basis gelegd voor wat
nu nog steeds het succes bepaalt van de
KNRM: vrijwillige bemanningen, kosteloze
hulp, zonder overheidssteun en
maximaal gericht op de veiligheid aan
boord van de reddingboten – en dat al
200 jaar lang.
Kosteloos en vrijwillig
Er is veel veranderd sinds 1824: van
roeireddingboten naar hypermoderne
schepen en van reddingvesten van
kurk naar speciale overlevingspakken.
Wat altijd hetzelfde is gebleven is dat
KNRM’ers het werk geheel kosteloos en
vrijwillig doen. Sinds de oprichting zijn
er meer dan 30.000 vrijwilligers betrokken
geweest bij de KNRM.
“Het is ongelofelijk hoe de operatie is
veranderd: toen ik in 1973 op mijn 16e
betrokken raakte bij de Redding Maatschappij
gingen we nog te werk met
een simpel kompas”, vertelt oud-redder
op Schiermonnikoog, Gert Jan Klontje
(66).
“Ik kan mij nog een reddingsactie uit
oktober 2006 herinneren met windkracht
10 tot 11, een klipper moest het
anker afsnijden en er knapte ook een
mast waardoor het schip onbestuurbaar
werd. De omstandigheden waren ronduit
woest. Tegelijkertijd kregen we een
melding van een cementtanker zwaar
in de problemen. Omdat wij al bezig
waren, schoten onze collega’s van Ameland
te hulp. Terwijl wij nog bezig waren
met de klipper richting Lauwersoog,
verloor de Kustwacht het contact met
de KNRM-collega’s van Ameland: zij
waren drie keer over de kop geslagen bij
die cementtanker. Dan word je heel stil.
Wonder boven wonder waren zij op eigen
kracht in de geul richting Lauwersoog
gekomen. Ze werden uiteindelijk
veilig aangetroffen, wat veel vertrouwen
gaf. Zelfs als een reddingboot omslaat,
blijven materieel en de mensen veilig!”
Mannen én vrouwen
Na 47 jaar KNRM is Klontje optimistisch
over de toekomst: “Wij begonnen
met twaalf man op Schiermonnikoog
en navigeerden met een kompas. Nu
is het modernste materieel ter beschikking
en zijn er ruim dertig redders op
het eiland: jonge vrouwen, mannen,
dokters, leraren… Zovelen voelen zich
verbonden met de KNRM, dat is fantastisch.
Ik zeg altijd: wil je mensen helpen,
hou je van water én wil je avontuur
beleven? Word dan vrijwilliger bij de
KNRM. Of donateur natuurlijk.”
De KNRM opereert al sinds haar oprichting
in 1824 bewust zonder steun
van de overheid en kan haar werk doen
dankzij donateurs, nalatenschappen en
giften. Op dit moment zijn er 1.400
vrijwilligers verbonden aan de KNRM.
Programma jubileumjaar
Het jubileumjaar wordt gebruikt om
meer bekendheid te geven aan het werk
van de KNRM in al haar facetten. “Van
de Search and Rescue (SAR) op 45 reddingstations,
de kusthulpverlening, de
strandbewaking op de Friese Waddeneilanden
door onze lifeguards en de
wereldwijde medische adviezen aan
zeevarenden door onze Radio Medische
Dienst”, aldus Jacob Tas, directeur van
de KNRM. “Als meer Nederlanders
donateur worden of op andere manieren
het reddingswerk steunen, kan de
KNRM ook in de toekomst mensen en
dieren in nood blijven helpen en redden.
Zo blijven we ook de komende
200 jaar, op een veilige manier, het land
van water.”
Het jubileumjaar loopt van 11 november
2023 tot 11 november 2024, de officiële
verjaardag van de KNRM. Het overkoepelende
thema is ‘omringd door het
verleden, op weg naar de toekomst’.
Enkele hoogtepunten uit het jubileumprogramma
zijn het lied Wat als de
storm komt van singer-songwriters Stef
Bos en Fleur Raateland. Fisherman’s
Friend lanceert de podcastserie Redders
op Zee. Vanaf februari zijn er in twaalf
maritieme musea exposities over 200
jaar KNRM. Verder geeft Het Scheepvaartmuseum
Amsterdam samen met
de KNRM en Hannibal Uitgeverijen een
uniek fotoboek uit: Redders op Zee.
De jaarlijkse Reddingbootdag bij alle
45 KNRM reddingstations om 25 mei
wordt extra feestelijk Bij alle reddingstations
worden informatieborden
geplaatst met de geschiedenis van het
reddingstation.
Tijdens de zaterdagavondshow van de
Wereldhavendagen Rotterdam begin
september staat de KNRM centraal.
Van 11 tot en met 14 oktober is in Het
Nieuwe Luxor Theater de jubileumviering
KNRM 200 jaar ‘Symfonie van
het Water’. Daarnaast geeft PostNL een
speciale jubileumzegel uit, slaat de
Koninklijke Nederlandse Munt een herdenkingsmunt
en wordt er een heuse
KNRM-tulp onthuld.
Oud-redder Gert Jan Klontje. (foto KNRM / Buro Binnen)