HANDVERKSPEDAGOGIKK - Maihaugen

28handlingsmønster overførast frå ein handverkar til ein annan, vi talar omhandlingsboren kunnskap. Det er ein art tradert kunnskap. Kunnskap somførast vidare i og som tradisjon.Handlingsmønsteret kan vera etter måten enkelt i dei rørslene og handgrepa somløyser kvarandre av når vi høvlar eit bord eller syr ein saum. Deigrunnleggjande rørslene vi tok for oss i (1) byggjer seg saman til fasterekkjefølgjer, som vi av og til kallar mønster i handling, av og til kallarprosedyrar. Når vi seier mønster i handling ser vi kanskje mest på rørslene i eitavløysande laup, medan vi seier prosedyre, arbeidsgang eller rekkjefølgje når vier mest opptekne av rekkjefølgja i det vi gjer.Handverka er stappfulle av gode døme i denne samanhengen. Vi kan ta for osså spinne tåg (dekkhår) på handtein. Der får vi ei glidande avløysing av napping,legging av tåget rundt handleden, spinninga av garnet og kinksinga av han innpå teinen. Dei ulike rørslene i denne arbeidsgangen heng saman i ei ubrytelegrekkjefølgje på same måten som tillaup, sats, svev og nedslag gjer det i eitskihopp.I andre rekkjefølgjer treng ikkje dei ulike rørslene å vera så avhengig knytt tilein annan som sats, svev og nedslag i eit hopp. Når somme båtbyggjarar skyt tilborda før dei lagt attåt medan andre skyt dei til etter at bordet er ferdig sauma,syner dette at det er mogleg å praktisere ulike mønster i handling. I ein delsamanhenger står vi nokså fritt i det å leggje opp arbeidsgangen. Dei vala vi dågjer kan både ha å gjera med kva vi er vande til og med kva vi finn ut er detmest økonomiske i den aktuelle samanhengen.Vanen er både styrke og hindring i samanhengen. Det tek tid å lære noko nytt.Difor vil vi gjerne halde fast ved det kjende handlingsmønsteret. Det mestrasjonelle for den som er trena i eit visst mønster kan vera nokså ulikt frå densom er mindre trena eller som har ei anna trening. Vurderinga av rasjonalitetkan ikkje sjåast uavhengig av trening og tilvenjing.Når vi lagar ein større ting, eit klesplagg, ein båt eller eit hus, byggje det segmeir samansette mønster. Vi kan i prinsippet tala om handlingsmønster avførste, andre, tredje og fjerde orden.Prosedyren har ofte karakter av ritual. Handlingsmønsteret er så innarbeidd atdet er vorten refleks. Noko vi liksom lyt gjera. Rasjonaliteten i dette ligg påfleire plan. For det første sikrar det at vi arbeider både raskt og sikkert. For detandre sikrar ritualet at vi ikkje gløymer detaljane. For det tredje sikrar dei faste