Televizyon Kuruluşlarında Halkla İlişkiler Uygulamaları - Rtük

aşlamaları halkla ilişkiler çabalarının artmasına neden olmuştur.” 17 Bu yüzyıldan
sonra halkla ilişkiler bağlamında yapılan çalışmalar giderek artmıştır. 19. yüzyılda
ise halkla ilişkiler kavramı kullanılmaya başlanmıştır. “Halkla ilişkiler kavramını ilk
kez ABD Başkanı Thomas Jefferson, 1807 yılında ülkenin dış ilişkileri ile ilgili
olarak kullanmıştır.” 18 Mesleğin öncüsü olan Ivy Lee, ABD’de ilk halkla ilişkiler
bürosunu kurmuş, basın aracılığıyla iş çevrelerini ve gazetecileri birbirine
yakınlaştırmayı başarmış, bülten yayınıyla iş çevrelerinin kamuoyu oluşturmasına
yardımcı olmuştur. ABD’de halkla ilişkilerin temel işlevleri konusunda 2. Dünya
Savaşı’ndan önce ve savaş yıllarında çalışmalar yapılmıştır. Edward L. Bernays
“Kamuoyunun Kristalleşmesi” ve Walter Lippmann “Kamuoyu” adlı yayınları ile bu
çalışmalara katkıda bulunmuşlardır. 19 Bernays, psikanaliz ve ikna tekniklerini halkla
ilişkiler mesleğine uygulamış ve yaptığı çalışmalar modern anlamda halkla ilişkilerin
kurulmasına önemli oranda katkı sağlamıştır.
Avrupa’da ise çağdaş anlamda ilk halkla ilişkiler uygulamaları İngiltere’de
başlamıştır. Başbakan L. George 1912 yılındaki seçim kampanyasında halkla ilişkiler
yöntemlerini kullanmıştır. 20 Diğer Avrupa ülkelerinde ise halkla ilişkiler
faaliyetlerinden İkinci Dünya Savaşı’nın ardından faydalanılmaya başlanmıştır.
Fransa’da halkla ilişkilerden söz edilmesi millileştirme hareketlerinin başladığı
elektrik, gaz, kömür ve otomobil endüstrisi gibi alanlarda büyük milli teşebbüslerin
kurulduğu 1946 yıllarına rastlamaktadır. Bu dönemde, İkinci Dünya Savaşı’nın
sarsıntılarından ve olumsuz etkilerinden bir an önce kurtulmak için verimlilik fikri
hızla yayılmıştır. 21 Almanya’da ise halkla ilişkiler faaliyetleri İkinci Dünya
Savaşı’nın da etkisiyle diğer Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. Savaşın
etkilerinden kurtulma ve demokratikleşme çabaları, bu halkla ilişkilerin gelişmesine
yol açmıştır. İlk meslek örgütü Deutsche Public Relations Gesellschaft, 1958 yılında
Rheine Sanayi Bölgesi’nde kurulmuştur. 22 Diğer birçok Avrupa ülkesinde ise halkla
ilişkiler çalışmalarının başlangıcı ve uygulanış şekli büyük benzerlikler
17 A. Asna, 1998, s.14.
18 N. Tortop, 2003, s.23.
19 O. Baskin, C. Aranoff ve D. Lattimore, 1997, s.34.
20 Betül Mardin, Halkla İlişkilerin ABD’de Gelişimi ve Avrupa’ya Girişi, TODAİE Yayını, Ankara,
1987, s.26.
21 N. Tortop, 2003, s.25-26.
22 A. Asna, 1998, s.26.
11