MATRAKÇI NASell - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

larına devam etmektedir. Varak 36a,37a,b;38a,b;39a,b;40a,b; ve 41a'da
anlat ılan askeri saflarla ilgili krokiler bulunmaktad ır. Bunlar hakkında bir fikir
edinmek üzere bir örnek verilmi ştir. Bundan sonra N a süh, eserinin son sözü
olarak gene aym noktaya dönmekte, amac ını belirtmekte, umumi olarak
müslümanların, hususiyle de "Dergâh— ı Mu'alla kullar ının, bu ilme mümaris"
olmaları temennisinde bulunmaktad ır. Eser varak 42a'da son bulmaktad ır.
b) Tuhfet el-Guzat Adı ile N as fıh'a Atfedilen Belediye Kütüphanesi
Nüshasının Nasilh'un Telifi Olmadığının Tespiti
Bizim bildiğimize göre N a s û h'un Tuhfet el—Guzat adlı eserinin ba şka
bir nüshas ı tespit edilebilmi ş değildir. Bununla beraber Dr. Aur el Decei,
bu eserin bir nüshas ının da Istanbul'da Belediye Kütüphanesinde bulunduğunu
söylemektedir ( 8). Gerçekten ad ı geçen kütüphane fi şlerinde bu eser,
M. Cevdet 0.50 numaraya kay ıtlı olarak Tuhfet el—Guzat adı ile M a t r ak ç ı
N asilh'un telifi olarak gösterilmi ştir. Okçuluğa ait olan, içinde minyatür
ve krokiler de bulunan bu eserin, ilk bak ışta N a s üll'un ad ı geçen eserine benzediği
görülmektedir. Ancak eser gözden geçirildi ği zaman bu hususun
doğru olmadığı anla şılmaktadır. Ba ştan be ş varak noksan oldu ğu için eserin
girişinde yazar ve eser hakk ında bulunmas ı ihtimali olan bilgiye maalesef
sahip bulunmamaktay ız. Bu günkü hali ile yazmada yazar ve eser ile ilgili
bir bilgi bulunmadığı, bu nüsha muhteviyat ı, şekil itibariyle de N as üll'un
adı geçen eserine çok benzediği için, bunun da N a sü h'un eserinin ba şka bir
nüshas ı olabilece ği düşünülmü ş olsa gerektir. Söylediğimiz üzere ba ştan 5
varak eksik olan bu nüsha, varak 6a'da şöyle ba şlamaktad ır: "Tablaya ata
ve bir ok dahi ç ıkarub kaba ğa ata ... ve bir yan ba şına ve dizgin dü şürüb nûş
eyleye. Bu cümle be ş aded okdur. Bu oyuna nim—kifl dinler ...". Bu yazmamn
içinde de bir çok minyatür ve krokiler bulunmaktad ır. Esad Efendi yazmasından
farkl ı olarak bu yazman ın krokileri renklidir. Minyatürlerin ço ğunun
konusu, bir tak ım süvarileri göstermektedir. Baz ı minyatürler karalanm ış ,
süvariler görünmez hale getirilmi ştir. Hususiyle okçuluk üzerinde duran ve
N a s üh'un eserinden çok teferruath bulunan bu yazma, varak 212b'de (yazmada
mevcut diğer numaraya göre 366) a şağıdaki sözlerle sona ermektedir:
"... Andan sonra soluna döne, çengel gibi tamam uzanub geldükten sonra ö-
bür serdar geru ashndan ç ıka, sağına döne, öbür alay ın üzerinden ol soluna
ve ol biri sa ğına dönüb çözülüb".
Görüldüğü üzere eserin, sonu da eksiktir. Konu a şağı yukarı aym olmakla
beraber bu eser, gerek üslüp ve gerekse verilen bilgiler bak ımından N a-
süll'un eserinden farkl ıdır. Kaldı ki eserde bu eserin Nasûh'dan ba şka bir
kişi tarafından yaz ılmış olduğuna dair açık işaretler de bulunmaktad ır. Bu
eserin yazarının, varak 28a'dan itibaren şöyle konu ştuğu görülmektedir:
[8] Bak. A. Decei, Un "Fetih-nâme-i Karaboğdan" (1538) de Nasuh Matrakç ı, Fuat
Köpriiıü Armağanı (Melanğes Fuad Köprülü), Istanbul 1953, p. 117, not 2.
7