MATRAKÇI NASell - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

Horasan Beylerbeyi K adi-Ilan' ı kabul ederek elçiye "in‘am ve ihsan ile
icazet" verildi ğini, Kadi-Han'a da " şanına layık sancak ile riayet" olunduğunu
yazmaktad ır ki, bu bilgiler de, görebildi ğimiz diğer ça ğda ş kaynaklarımızda
bulunmamaktad ır.
TV- Nasilh'a Göre Mohgç Seferinin Sebepleri
Na s Uh'un Mohaç seferinin sebepleri hakk ındaki sözleri de diğer çağda
ş kaynaklar ımızda bulunmamaktad ır. Mohaç seferinin sebebi olarak
Celal-zarle'nin Macaristan'a sefer: aç ılmas ı fikrinin padi şahnı zihnini kurcaladığından;
Bostan Çelebi'nin din dü şmanlar ı ile sava şın işlerin en hay ırl
ısı olduğuna dair bir ayet ınaklederek Süleyman' ın Macaristan'a kar şı gaza
, ve o güne kadar müslüman aya ğı basmamış olan Budin'i fethetmek kararım
vermi ş olduğundan bahsetmesine kar şılık Na süh, bu meselenitı aç ıklanmasma
V. K arl'a esir dü şmüş olalı "Efrence vilayetinün k ırah"n ın, "izhar-ı
ubisuliyyet ile" gönderdiği elçisi hakkında bilgi vermekle ba şlamaktadır.
NasUh'un bu konuda verdi ği bilgiler, hulüsa olarak şöyledir:
"Efrence vilayeti k ıralı", "Ispanya vilayetinün" k ıralına esir dü ş -
mü ştür. Bu meselenin iç yüzü şöyledir: Her iki k ıral, birbirlerinin
rnemleketlerini al ıp kendi memleketlerine ekleme ğe gayret etmektedirler.
Her biri "krona" dedikleri muteber tac ı "urunub", "çasarlığa"
talip olmakta, bu sebeple de aralar ında yıllardan beri sava ş-
lar ceryan etmektedir. Nihayet Ungurus k ıral ı, İspanya k ırahna
yardım etmiş, böylece o da, "Françe" k ıralun yenerek kendisini esir
etmiş, kale ve köylerinin ço ğunu almıştır. Bu durumda "Françe" k ıralı
makul olan i şin, Sultan. Süleyman' ın dergahma iltica oldu ğunu ifade etmekte,
"... inayet . olursa ol hasm- ı gaddar dan intikam'a iktidar buluruz
deyü ... elçi gönderüb, ol mu'in olan Ungurus k ırahnın def‘i ııe
himınet olursa, İspanya l ıralı ile mukabele etme ğe kadir oluruz. Şöyle ki bu
hususta muavenet olunursa şevkle tavk- ı •itaate boyun verüb serefkendelerinden
oluruz ..." diye yalvarmaktad ır. Bu durum kar şısında ad ı
geçen kırala merhamet edilerek iste ği kabul edilmi ş, bu hususta gerekli olanın
yap ılmas ı "farz" ve "laz ım" addedilmiştir (71).
I şaret etti ğimiz üzere Na sûh'un•bu gerçekten ilgi verici ve do ğru sözleri
diğer çağdaş kaynaklarınuzda bulunmamaktad ır. Buna benziyen bilgilere
daha sonraki zamanlara ait kaynaklar ımızdan Solak-z ü d e'de rastlanmaktadır.
Yaln ız S olak-z a de, şayet N as üll'un eserini görmü şse, onu aynen
tekrar dahi edememi ş, kırailar ı birbirine karışt ırm ıştır. Verdiği bilgiler
Nasuh'un verdiklerine benzemekle beraber, S olak-z â de'ye göre, "çasadık"
sevdas ına dü şen Fransa k ırah, "krona" denen tac ı Ungurus kırahn
ın elinden almak istemi ş, aralar ında sava şlar olmuş, nihayet İspanya kira-
(71) Bak. Süleyman-nâme, Kevan 1286, varak 93a-99b.
61