Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
DOSYA: YEREL YÖNETİMLER<br />
GİRİŞ • MAKALE • SÖYLEŞİ • GÖRÜŞ<br />
YEREL YÖNETİMLER<br />
Yerel yönetimlerin varoluşunun siyasal gerekçesinin<br />
özünde demokrasi yatar. Buna rağmen günümüzde en<br />
çok suistimal edilen kuruluşların başında da yine yerel<br />
yönetimler gelmektedir. Siyasal anlamda her ne kadar<br />
demokrasi inancıyla ortaya çıkmış olsalar da merkezi<br />
idare karşısındaki güçsüzlükleri yerel yönetimlerin<br />
gerektiği gibi çalışmasına engel olabilmektedir.<br />
Günümüz toplum yaşamının en önemli<br />
özelliklerinden birisi, toplum halindeki<br />
yerleşme birimlerinden olan kentlerin<br />
giderek büyümesidir. Sanayi devrimini<br />
izleyen dönemlerde, göçler şeklinde ortaya<br />
çıkan 20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren<br />
hızlanarak artan kentleşme hareketi<br />
inanılamayacak boyut ve etkilere sahip<br />
olmuştur. Kentleşmenin bu boyutu yerel<br />
yönetimlerin de önemini artırmıştır. Çünkü<br />
kentleşmenin ulaştığı boyutlar tahminleri<br />
alt üst etmiştir diyebiliriz. Toplum yaşantısı<br />
açısından ürkütücü yönleri de bulunmaktadır.<br />
İvedi bir şekilde çözülmesi gereken, iktisadi,<br />
sosyal, teknik ve mali nitelikteki birçok<br />
problemi de barındırmaktadır.<br />
Yerel yönetimler, ülke sınırları içinde yerleşik<br />
olan değişik büyüklükteki köy, kasaba ve<br />
kent gibi yerleşim yerlerinde yaşayan başta<br />
insan olmak üzere tüm canlıların ortak ve<br />
yerel nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak<br />
amacıyla belli bir hukuk düzeni içinde<br />
oluşturulmuş anayasal kuruluşlardır. Yerel<br />
yönetimler halka en yakın birimler olmaları<br />
ve yerel halkın ihtiyaçlarını yerinde tespit<br />
etmeleri sebebiyle hizmet üretiminde<br />
önemli bir yere sahiptirler. Yerel yönetimler,<br />
gerek demokratik hayatta oynadıkları<br />
roller, gerekse kamu hizmetlerinin halka<br />
sunulmasında ve erişiminde yüklendikleri<br />
fonksiyonlar sebebiyle yerel halkın<br />
yönetime katılmasının ilk aşamasıdır. Yerel<br />
yönetimlerin kuruluş yasalarıyla tanımlanmış<br />
bütün görevleri, kendileri tarafından yerine<br />
getirilmesi esası kabul edilmiştir<br />
Yerel yönetimlerin sayıca fazla<br />
olmasından ziyade niteliklerinin ve hizmet<br />
kapasitelerinin artırılmasına yönelik<br />
yapılacak düzenlemelerin yerel demokrasinin<br />
güçlenmesine yarar sağlayacağı gibi<br />
merkezi hükümetlerin yükünü de<br />
azaltacağına en azından azaltması<br />
gerektiğine inanmak gerekmektedir.<br />
“Sosyal devlet” fikrinin önem kazanması ile<br />
merkezi idare ve mahalli idareler arasındaki<br />
görev paylaşımı yeniden düzenlenmiş;<br />
merkezi idare tarafından yerine getirilen<br />
bazı hizmetler belediyelere devredilmiş ya<br />
da belediyelerce yürütülen bazı hizmetler<br />
merkezi idare tarafından üstlenilmiştir.<br />
Uygulamada yerel yönetimlerin görevlerini<br />
istenilen düzeyde ifa edememesi nedeniyle<br />
28<br />
Mimar ve Mühendis