DOSYA: YEREL YÖNETİMLER MAKALE • SÖYLEŞİ • GÖRÜŞ Sekizinci plandan farklı olarak, dokuzuncu ve onuncu planda “İstanbul’un uluslararası finans merkezi” olması hedeflenmiş ve böylece finans fonksiyonu ticaret, turizm, kültür ve sanat fonksiyonlarının önüne geçmiştir. Genel Değerlendirme Kalkınma planlarına bir bütün olarak bakıldığında, birinci planda İstanbul’a dair somut hedeflere yer verilmediği; ikinci ve dördüncü planda ulaşım konusuna eğilindiği; üçüncü planda şehrin Ankara ve İzmir ile birlikte değerlendirildiği; beşinci planda altbölge merkezlerinin tanımlanmasına odaklanıldığı; altıncı planda yazma eserlerin korunmasına, sermaye ve altın piyasasının geliştirilmesine öncelik verildiği görülmektedir. Yedinci plandan önce hazırlananlarda İstanbul’un tarihî ve coğrafî dinamiklerinden kaynaklanan küresel rol-misyon üstlenme potansiyeline dair bütünlüklü bir yaklaşım sergilendiği söylenemez. Bu durumun, şehrin etüt edilmesi, anlaşılması, anlamlandırılması ve yönlendirilmesi sürecine de yansıdığı ileri sürülebilir. Dolayısıyla, İstanbul’un sorunlarının çözümüne ve geleceğine dair hedeflerin yerelbölgesel veya ulusal ölçeği aşamayan bir yaklaşımla ele alındığı, parçalı ve noktasal çözümler üzerinde durulduğu ifade edilebilir. İstanbul’a küresel olmasa bile uluslararası düzeyde bir rol veya misyon kazandırmaya yönelik bir yaklaşım, ilk defa yedinci planda sergilenmiştir. Bu planda yer alan “İstanbul’un, uluslararası düzeyde bir metropol hâline getirilmesi” hedefi, hangi konuda “uluslararası düzeyde bir metropol” olunacağına açıklık getirmemekle birlikte, bir iddiayı ortaya koyması açısından önemlidir. Yedinci planda tanımlanan hedef, sekizinci planda daha somut bir görünüme kavuşturulmuştur. İstanbul için “ticaret, finans, turizm, kültür ve sanat” olmak üzere beş farklı fonksiyona öncelik verilmiştir. Sekizinci plandan farklı olarak, dokuzuncu ve onuncu planda “İstanbul’un uluslararası finans merkezi” olması hedeflenmiş ve böylece finans fonksiyonu ticaret, turizm, kültür ve sanat fonksiyonlarının önüne geçmiştir. Kalkınma planlarından son dört tanesi İstanbul açısından özel önem ifade etmektedir. Yedinci planda “İstanbul’un, uluslararası düzeyde bir metropol hâline getirilmesi ihtiyacının arttığı” belirtilerek bir teşhis yapılmış; sekizinci plan “İstanbul’un, ticaret, finans, turizm, kültür ve sanat ağırlıklı uluslararası bir metropol hâline getirilmesi çalışmalarına devam edileceği”ni hükme bağlayarak, şehrin nasıl bir uluslararası metropol olacağını ayrıntılandırmış; dokuzuncu ve onuncu planlar ise bazı fonksiyonları ağırlıklı bir şekilde üstlenmiş “uluslararası bir metropol” olma hedefinin de ötesinde “uluslararası finans merkezi” olma fonksiyonunu tercih etmiştir. Önceki planlarda herhangi bir konuda veya kentsel fonksiyonda “merkez” olma iddiası söz konusu değilken, son iki plan “finans” gibi yüksek rekabet gücü gerektiren bir alanda “uluslararası merkez” olma iddiasını ortaya koymuştur. Kaynaklar http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/ Kalknma%20Planlar/Attachments/9/ plan1.pdf http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/8/plan2. pdf, s. 58. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/ Kalknma%20Planlar/Attachments/7/ plan3.pdf http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/6/plan4. pdf, ss. 296-297. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/5/plan5. pdf, s. 162. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/4/plan6. pdf, ss. 322, 345. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/3/plan7. pdf, ss. 17, 102-104, 185-186. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/2/plan8. pdf, s. 64. http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/Kalknma%20Planlar/Attachments/1/plan9. pdf, ss. 71, 81. Z/Yen (2013), Global Financial Centers Index, s. 6. (http://www.longfinance.net/images/ GFCI14_30Sept2013.pdf. 18.02.2014.) Bozlağan, Recep (2013), İstanbul; Derinlik, Değişim ve Güç, 2. Baskı, İstanbul: Hayat Yayınları, ISBN: 978-605-5878- 88-7. Bozlağan, Recep (2014), “İstanbul’un Küresel Şehir Endekslerindeki Yeri”, Yeni Türkiye, Yıl 10, Sayı 56 (Yeni Türkiye Özel Sayısı), Ocak-Şubat 2014, ISSN: 1300-4174, ss. 780-786. http://www.kalkinma.gov.tr/ Lists/Yaynlar/Attachments/518/ OnuncuKalk%C4%B1nmaPlan%C4%B1. pdf, ss. 80-81, 178. http://www.kalkinma.gov.tr/ Lists/Yaynlar/Attachments/518/ OnuncuKalk%C4%B1nmaPlan%C4%B1. pdf, ss. 127-150. 86 Mimar ve Mühendis
OBJEKTİFİN GÖZÜNDEN MÜHENDİSİN GÖRDÜĞÜ LALE ZAMANI İSTANBUL / TÜRKİYE FOTOĞRAF: OSMAN ARI Mart - Nisan 2014 87
Change language