You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ve kültürel açılardan bir önceki dönemden<br />
farklılaştıran ilkeler bunlardır.<br />
Modernismo hareketinin kendinden<br />
önceki modernist yaklaşım ve planlarla<br />
hesaplaşması düşüncede, politika, sanat<br />
ve edebiyat alanında birçokları tarafından<br />
desteklenmekle birlikte, Cerdà’nın<br />
kent üzerindeki izlerini silememiştir.<br />
Hatta Macia gibi plansal uzlaşmalar<br />
onun kentleşme teorisinden pek çok<br />
temel fikri taşır. Bununla birlikte,<br />
kapitalist üretim biçimi daima daha<br />
fazla üretim, büyüme ve genişlemeye<br />
bağlı olduğundan yeni planlar ve kentsel<br />
müdahaleler Cerdà’nın toplumsal<br />
ayrışmayı sınırlayan prensipleriyle<br />
bağdaşmaz. Passeig de Gracia Bulvarı<br />
mekânsal ayrışmanın elit tabakalar<br />
lehine geliştiği bir mekân olurken sanayi<br />
çok geçmeden Eixample’da kendine<br />
yer açarak Sant Marti’ye yerleşir. Barselona<br />
etrafındaki küçük belediyeler<br />
Barselona’ya bağlanarak mahalle statüsüne<br />
geçirilir.<br />
Bugün Barselona’da<br />
küresel oluşumların<br />
kent içinde yarattığı<br />
dalgalanmalara bağlı<br />
olarak ortaya çıkan daha<br />
yarışmacı hizmet ve kültür<br />
endüstrilerine odaklanan<br />
kentsel politikalar<br />
toplumsal ve mekânsal<br />
ayrışmaların sorunlarına<br />
yanıtlar aramaktalar.<br />
İç Savaş, merkezi ve yerel yönetim arasındaki<br />
ilişkiyi kopararak kenti iki yüz<br />
yıl önceki savaş koşullarına geri götürür.<br />
Katalan dili, kurumları yasaklanır<br />
ve otonomi lağvedilir. Franko dönemi<br />
sanayi üretiminde artış fakat konut<br />
üretiminde ihmal getirir. Yeni anlayışlar,<br />
Eixample manzanalarında yoğun<br />
inşaat, eski kentin çürümeye terk edilmesi,<br />
kentin çeperlerinde ucuz ve spekülatif<br />
konut inşaatları ile sonuçlanır.<br />
Yaşam kalitesinde gerilemeye yol açan<br />
bu olgu toplumsal unsurun göz ardı<br />
edilmesiyle sonuçlanacaktır.<br />
SONUÇ<br />
Yerel ile ulusal ve uluslararasında;<br />
sanayi öncesi kentle sanayi kenti arasında;<br />
geleneksel ve modern arasında;<br />
hakim sınıfların çeşitli katmanları ve<br />
yoksullar arasındaki tüm bu geliş-gidişler<br />
Barselona’yı hem güçlü hem kırılgan<br />
kılmaktadır. Bugün Barselona’da küresel<br />
oluşumların kent içinde yarattığı<br />
dalgalanmalara bağlı olarak ortaya<br />
çıkan daha yarışmacı, hizmet ve kültür<br />
endüstrilerine odaklanan kentsel politikalar<br />
toplumsal ve mekânsal ayrışmaların<br />
sorunlarına yanıtlar aramaktalar.<br />
Ancak bir yandan dönüşüm geleneğini<br />
zorlayan ayrışmalar diğer yandan<br />
Avrupa’da derinleşen ekonomik kriz<br />
bu acil sorunların en uygun ve yaratıcı<br />
çözümlerini geciktirmektedir. Barselona<br />
2010 tarihindeki seçimle Madrid<br />
ile yollarını ayırmaya çalışan yeni bir<br />
yönetimi iktidara taşıyan oyları vermekte<br />
tereddüt etmemiş, bağımsız ve<br />
kendi kaynaklarını İspanya ile paylaşmayı<br />
reddeden bir kent olarak AB’nin<br />
bünyesinde yer alma arzusunun altını<br />
çizmiştir. 7 On yıl öncesinin imaj satan<br />
kenti Barselona, bugün ekonomik güçlüklerin<br />
pençesinde, imajını yerel ve<br />
bölgesel prensipleri ve özgünlükleri<br />
üzerinden bir kere daha düşünmeye<br />
çalışıyor. Tarihsel aidiyetler ve kültürel<br />
zenginlik vurgusunu öne çıkartan,<br />
Katalan milliyetçiliğinin restorasyonu<br />
talepleriyle güçlenmeye çalışan<br />
Barselona’nın İspanya ve AB’ye taleplerini<br />
nasıl kabul ettireceği, küresel<br />
cereyanları nasıl yöneteceği ve kentsel<br />
alan müdahalelerinde kentin toplumsal<br />
sorunlarına ne ölçüde odaklanacağını<br />
zaman gösterecek.<br />
REFERANSLAR<br />
1<br />
Peter G. Rowe, Building Barcelona: A<br />
Second Renaixença, Barcelona: Barcelona<br />
Regional ACTAR, 2006, s:135<br />
2<br />
Joan Vilagrasa Ibarz, The Study of Urban<br />
Form in Spain, Urban Morphology, 2(1),<br />
1988, ss: 35-44.<br />
3<br />
La Ley de Ayuntamientos<br />
4<br />
Aldo Rossi, Şehrin Mimarisi, Çev: Nurdan<br />
Gürbilek, İstanbul: Kanat Kitap, 2006, s: 148.<br />
5<br />
Spiro Kostof, The City Shaped, London:<br />
Thames and Hudson, 1991, ss:152-153.<br />
6<br />
Güzel ve Anıtsal Şehir Hareketleri yirminci<br />
yüzyılın başında, Chicago ve Washington<br />
gibi kentlerde geliştirilen manifestolarla<br />
ortaya çıktı. Chicago’da erken klasik gökdelenlerin<br />
tasarımcısı ve 1893 Columbia<br />
Dünya Fuarı’nın yapım şefi Daniel Hudson<br />
Burnham (1846/1912) 1909 tarihli Chicago<br />
planının mimarı ve Güzel Şehir Hareketinin<br />
önde gelen ismi idi. Peter Hall; The Cities of<br />
Tomorrow, üçüncü baskı, Oxford: Blackwell,<br />
2002, ss:190-197.<br />
7<br />
2010 Seçimlerinde iktidara gelen Yönelim<br />
ve Birlik Partisi (CIU) lideri Artur Mas,<br />
Generalitat’ın yeni başkanı oldu. 2012 Erken<br />
Seçiminde ise 135 sandalyeli Katalonya<br />
Meclisi’nin 50 sandalyesini kazanan parti,<br />
iktidarı Cumhuriyetçi Sol Parti ile paylaşıyor.<br />
Katalonya her yıl devlete GSMH’nın<br />
% 8’i olan 16 milyar Euro vergi ödüyor.<br />
Buna karşılık hizmet ya da yatırım yoluyla<br />
Katalonya’ya geri dönem kamu harcamalarında<br />
denk bir dağılım mevcut değil. Genç<br />
nüfusun % 22.5 işsiz. İktidardaki her iki parti<br />
de bağımsız bir Katalonya için mücadele<br />
ediyor. http://www.bcn.cat/en/; http://www.<br />
nytimes.com/2013/09/11/opinion/global/areferendum;<br />
http://tr.euronews.com/12/13.<br />
Erişim: Mart 2014<br />
Mart - Nisan 2014 45
Change language