İçki Sanayii - Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu

Sekizinci Beş Yõllõk Kalkõnma Planõİçki Sanayii Özel İhtisas Komisyonu RaporuII. MEVCUT DURUM VE SORUNLAR2.1. Mevcut DurumÜlkemizde distile alkollü içkilerin tümü, mevcut yasal yapõ çerçevesinde Tekeltarafõndan üretilmektedir. İç tüketime sunulan distile alkollü içkinin yaklaşõk % 80’i,ihraç edilen distile alkollü içkinin yaklaşõk %95’i Türk Rakõsõdõr.Ayrõca, son yõllarda sektöre içki ithalatõ konusunda faaliyet gösteren firmalarkatõlmõştõr.2.1.1. Sektördeki KuruluşlarOsmanlõ İmparatorluğu döneminde küçük kapasiteli özel sektör işletmelerindegerçekleştirilen içki üretimi, zaman zaman yasaklamalarla Cumhuriyet döneminekadar gelmiş; 1924 yõlõnda vergi gelirinin Duyun-u Umumiye İdaresi’ne devri amacõylayapõlan yasal düzenlemenin ardõndan 1926 yõlõnda 790 sayõlõ Kanun ile üretiminDevlet İnhisarõ tarafõndan yürütülmesi öngörülmüştür.1932 yõlõndan itibaren İnhisarlar Genel Müdürlüğü, 1941 yõlõndan sonra Tekel GenelMüdürlüğü olarak sürdürülen alkollü içki üretim faaliyetleri, 1942’de yayõnlanan“İspirto ve İspirtolu İçkiler Kanunu” ile yasal düzenlemesine kavuşmuş ve günümüzedeğin bu yasa kapsamõnda süregelmiştir.Distile alkollü içkilerin üretimi, 4250 sayõlõ Yasa gereği, devlet tekeli altõndabulunmakta ve bu görev Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri GenelMüdürlüğü bünyesinde Alkollü İçkiler Sanayii Müessese Müdürlüğüne bağlõ olarakfaaliyet gösteren işletmeler tarafõndan yürütülmekte olup, bu işletmeler hakkõndabilgiler aşağõda tablo halinde sunulmuştur .Yurt içinde üretilen ve özellikle 1980 yõlõndan itibaren artan miktarlarda ithal edilendistile alkollü içkilerin pazarlamasõ, yine aynõ Genel Müdürlük bünyesinde bulunanPazarlama ve Dağõtõm Müessese Müdürlüğünün tüm yurda dağõlmõş satõşorganizasyonu ile gerçekleştirilmiştir.1994 yõlõnda Tekel 81 il bazõnda kurduğu satõş organizasyonunu “toptan satõcõlõk”sistemine çevirmiş ve bölgesel ihaleler ile alkollü içki dağõtõmõ için firmalar belirlemiş;illerde kurulu depolardan özel firmalar eliyle dağõtõma başlamõştõr.1996 yõlõ başõndan itibaren 4250 sayõlõ Kanun ve Gümrük Birliği Anlaşmasõ kurallarõuyarõnca, “viski ve tabii köpüren şaraplar”õn ithalatõ serbest kalmõş ve bu konuda ticarifaaliyet gösteren firmalar kurulmuştur.İthal içki sektöründe faaliyet gösteren firmalar ve faaliyet konularõ Tablo 1’degösterilmiştir:2http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik543.pdf