İçki Sanayii - Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu

Sekizinci Beş Yõllõk Kalkõnma Planõİçki Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Raporu2.1.8. Diğer Sektörler ve Yan Sanayi İle İlişkilerBazõ işletmelerin hammaddelerini kendi bağõndan temin etmelerine karşõn genelolarak şarap üretiminin hammaddesi olan yaş üzümün temini üzüm üreticileriyledoğrudan ilişkilidir.Şarap üretiminde kullanõlan makine ve cihazlarõn temin edildiği kuruluşlar önemli birsanayi sektörü oluşturmuştur. Şarap işletmesinin kuruluş maliyetinin %50’sindenfazlasõnõ makine ve ekipman teşkil etmektedir.Ayrõca ürünlerin ambalajlanmasõyla ilgili olarak cam sanayii, mantar sanayii, plastikve alüminyum sanayii, kağõt ve matbaacõlõk sanayii sürekli ilişkide bulunulansektörlerdir.Nakliye, pazarlama, turizm ve promosyon çõktõ bazõnda ilişkide bulunulan sektörlerdir.2.1.9. Mevcut Durumun DeğerlendirilmesiŞarap sektörünü oluşturan kamu ve özel sektör kuruluşlarõnõn toplam üretim kaphacmi 1998 yõlõ sonu itibariyle yaklaşõk 87 milyon litreye ulaşmõştõr.Tekel şarap sektöründeki işletmelerini bölgesel yapõ içerisinde değerlendirerek,verimli olmayan ve üretimi çok küçük miktarlarda kalan işletme ve imalathanelerindeşarap üretimine son vererek, diğer işletmelerinde büyük kapasitelerde şarapüretiminde ihtisaslaşmalarõnõ sağlamõş ve teknolojilerini yenileyecek yatõrõmlaryapmõştõr.Şarap sektöründe özelleştirme sorunu bulunmamaktadõr.1997 yõlõndan itibaren özellikle Almanya ve Fransa’daki firmalardan, özel şaraptaleplerinde bulunulmuş olup, 1997 yõlõnda 85.580 Hl, 1998 yõlõnda 78.700 Hl., 1999yõlõnda ise 76.985 Hl. dökme şarap ihraç edilmiştir.Ülkemizde hammadde fiyatlarõnõn ve dolayõsõyla şarap maliyetlerinin AB ülkelerinegöre daha düşük seviyeye çekilmesi halinde bu tür taleplerin daha da artacağõ tahminedilmektedir.Yedinci Beş Yõllõk Plan Döneminde sektörde bir takõm gelişmeler olmasõna karşõnsektör üzerinde diğer tarõmsal ürünlere oranla daha ağõr vergi yükünün bulunmasõ,dinsel akõmlarõn ve halkõn alõm gücündeki zayõflamanõn etkileri ile yeni yatõrõmlar zayõfkalmõştõr. Sonuç olarak, şarap tüketiminde gelişme gözlenememiştir. Yine VII. PlanDöneminde şarap ithalatõnõn tamamen serbest hale gelmemesine ve ithalat için bazõkoşullarõn bulunmasõna karşõn şarap sektörünün gelişmesine bu önlemler de yeterliolmamõştõr. Bütün bu olumsuzluklara rağmen şarap sektöründe bazõ özel girişimcileryeni teşvikler alarak yatõrõm yapma çabalarõ içinde olmuşlardõr. Tekel’in de bu yöndeve makineleri yenileme yönünde yatõrõmlarõ görülmektedir.40http://ekutup.dpt.gov.tr/imalatsa/oik543.pdf