You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kapak<br />
<strong>Kadıköy</strong> Mitingi haberi<br />
(İstiklal Savaşı Gazetesi / Ö. Sadi Çoşar)<br />
İşgal İstanbul’u sokaklarında devriye gurubu. 1 İngiliz polisi, 1 Fransız jandarması,<br />
1 İtalyan karabiniyeri ve yanlarında onlara mecburi eşlik eden 1 Osmanlı Zabiti, 1920<br />
<strong>Kadıköy</strong> Mitingi’nde<br />
kullanılmış olan<br />
“İzmir Türk Kalacaktır,<br />
23 Mayıs 1335-1919”<br />
yazılı yaka kokartı.<br />
(R. Sertaç Kayserilioğlu<br />
koleksiyonu)<br />
KADIKÖY 1919 MİTİNGİ<br />
23 Mayıs 1919 Cuma günü bardaktan<br />
boşanırcasına yağan onca yağmura rağmen,<br />
<strong>Kadıköy</strong> İskele Meydanı’ndaki Şehr-i<br />
Emaneti Binası (Belediye Başkanlığı) önü<br />
tıklım tıklımdı. Mütareke sırasında İzmir’in<br />
15 Mayıs 1919 günü Yunan’lılar tarafından<br />
işgal edildiğini öğrenen binlerce <strong>Kadıköy</strong>’lü,<br />
“Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane” öğrencilerinin<br />
de girişimi ile isyanlarını bildirmek üzere<br />
burada bir miting düzenlemişti. Meydanda<br />
toplanmış yaklaşık yirmi bin kişinin gözü,<br />
konuşmaların yapılacağı siyah bayrakla<br />
kaplı olan <strong>Kadıköy</strong> Belediye Başkanlığı’nın<br />
balkonundaydı.<br />
H.Edip Adıvar, <strong>Kadıköy</strong> Mitingi’nde Şehremeneti<br />
binası balkonundan halka hitabetini yaparken.<br />
3 Mayıs 1919 (Hayat Mecmuası, 5.2.1960)<br />
(R. Sertaç Kayserilioğlu Arşivi).<br />
<strong>Kadıköy</strong> 1919 Mitingi’ne ev sahipliği yapmış olan<br />
<strong>Kadıköy</strong> Şehremaneti binası. <strong>Kadıköy</strong> Meydanı, 1920’<br />
(R. Sertaç Kayserilioğlu koleksiyonu)<br />
Siyah bayrakla kaplı balkonda ilk konuşmacı<br />
olarak görülen Gazeteci Fahrettin Hayri Bey<br />
idi; “Düşman sesi duymak istemezsek / Kardeş<br />
sesidir uyan bu ses ilen / Kalkınca görür ki akşam<br />
olmuş / Vaktiyle uyanmayan bu sesten” …<br />
Ardından, İstanbul’da düzenlenen mitinglerin<br />
kahraman hatiplerinden ve yüksek öğrenim<br />
talebesi M. Saime Hanım, herkesi ağlatan ve<br />
işgalcileri telâşa düşüren sözleri nedeniyle<br />
tevkif edileceği bu hitabesini sunuyordu;<br />
“Galipler! Size hitap ediyorum. Milletler için<br />
kara günler olabilir, fakat bir millet yok edilemez!<br />
Ben hürriyeti gasp edilmiş bir milletin<br />
kızı olarak istiklâlime nasıl yürüyeceğimizi<br />
söyleyeceğim. Az söylemek, çok iş görmek<br />
zamanı gelmiştir. Ağlamakla kazanılacak hak,<br />
hıçkırıklarımızı işitecek kalp yoktur. Teşkilâta<br />
ve nihayet fiiliyata başlama zamanıdır ”<br />
Mitingin sonlarına doğru Halide Edip<br />
Hanım (Adıvar), meydanda yağmur altında<br />
kendisini dinlemekte olanlara sesleniyordu;<br />
“-Kendilerinin olmayan toprakları âleme tevzi<br />
etmek (dağıtmak) isteyenler, hakkın sedası<br />
(sesi) önünde eğileceklerdir. Dün İstanbul’a<br />
gelmek isteyen bir çarlık vardı. Çarlığın şimdi<br />
yerlerinde yeller esiyor. Niçin? Çünkü biz o<br />
çarlığın nefesini Çanakkale’de boğduk. Burada<br />
devrilen yalnız çarlık değildir. Adaletsizliktir.<br />
Zinhar heyecanlarınızı unutmayınız…<br />
Kardeşlerim… Evlatlarım… Osmanlı toprakları<br />
böyle muazzam bir tarihi az görecektir.<br />
Hükümetler düşmanınız, milletler dostunuz,<br />
kalbinizdeki isyanlar kuvvetinizdir. Bugün<br />
<strong>Kadıköy</strong> Hilal-i Ahmer Cemiyeti Üyeleri Mitingde.<br />
Eski Vapur İskelesi Önü<br />
(R. Sertaç Kayserilioğlu koleksiyonu)<br />
size haberini verdiğim milletlerin hak günü<br />
uzak değildir. O gün gelir ve o gün burada<br />
bulunanlardan bazıları hayatta olmaz da<br />
içimizden ölenler olur da, onların mezarları<br />
üzerine Türk’ün istiklal bayrağıyla geliniz ve<br />
onlara o günü müjdeleyiniz ”…<br />
Toplantı, Balabanîzade Hasan Efendi’nin<br />
yurdun düşman işgalinden kurtulması için<br />
okuduğu dua ile son buluyor, halk yağmur<br />
altındaki bu üç saatin sonunda, hüzünlü<br />
ve fakat ki umutlu bir biçimde, bir hafta<br />
sonraki 31 Mayıs 1919 Cumartesi günü yapılacak<br />
olan büyük Sultanahmet Mitingi’nde<br />
buluşmak üzere meydandan ayrılıyordu.<br />
Evet… İstanbul artık o eski İstanbul değildi.<br />
Acı günler gelip çatmış, İstanbul halkı adeta<br />
tokat yemiş gibiydi. Sokaklarda genellikle<br />
dört kişilik bir devriye gurubu kol geziyordu;<br />
işgal kuvvetleri grubundan bir İngiliz polisi,<br />
bir Fransız jandarması, bir İtalyan karabiniyeri<br />
ve arkalarından da ne acıdır ki; ayağını<br />
sürüyerek zoraki giden bir de Osmanlı zabiti.<br />
Herkes üzgün… Herkes kendi vatanında gurbette…<br />
Herkes kendi vatanında sürgün gibi...<br />
(DEVAM EDECEK)<br />
<strong>Ocak</strong> & <strong>Şubat</strong> 2018 kadikoylife.com : 35
Change language