tc süleyman demirel üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü sosyoloji

uğramıştır. Cemaat hayatında kendiliğinden, vasıtasız, gayrı-resmi nitelik taşıyan
kooperasyon, cemiyet hayatı ile birlikte vasıtalı, resmi ve şartların gereği olarak
bireyin kendini içinde bulduğu, bu anlamda zorunlu bir nitelik kazanmaya başlamıştır.
Bu çalışma, sanayileşme, şehirleşme, kırdan şehre göç sürecini ve buna bağlı
sosyal değişme olgusunu yaşayan Isparta’da işbirliğinin (kooperasyonun) taşıdığı
niteliği tespit etmenin yanında, bunun somut organizasyon temelinde ( konut
kooperatifleri) oluşumunu, işleyişini ve bu süreçte etkili olan faktörlerin
değerlendirilmesinin yapılmasını amaçlamaktadır. Böylelikle, insanların işbirliğinin
bir ürünü olarak ortaya çıkan somut müesseselerin insanların ihtiyaç, menfaat ve
beklentilerine cevap verme durumları da ortaya konulmak istenmiştir. Isparta’da
bulunan konut kooperatifi üyeleri bir işbirliği sürecine dahil olmaları nitelikleri
nedeniyle, işbirliğinin genel niteliği hakkında arzulanan sonuçlara ulaşmak amacıyla
anlamlı ve önemli bir kaynak olarak görülmüştür.
Ülkemizde şimdiye dek işbirliğini veya işbirliğine konu olan alanlarda yapılan
çalışmalar belli sınırlılıklara sahip olmuştur. Özellikle gecekonduların şehir hayatında
önemli bir sosyal problem olarak algılanmasının sonucu olarak , bu alanlarda yapılan
çalışmalarda geleneksel dayanışmayı ortaya koymaya çalışan, modern dayanışma
biçimlerine dönüşme potansiyel ve durumlarını tespite yönelen araştırmaları,
araştırma içinde yer alan alt bölümleri görmekteyiz. Bunun dışında ise özellikle son
yıllarda ağırlık kazanan hemşehri dernekleri, sivil toplum örgütleri çalışmaları konuyu
bir başka cepheden ortaya koyan araştırmaları karşımıza çıkarmaktadır. Anılan bu
konular ve araştırma alanları göz önüne alındığında, işbirliği, ele alıp incelenmesi
açısından pek çok eksikliğinin var olduğu bir araştırma konusu olarak yapılacak daha
kapsamlı ve çok sayıda araştırmayı gerekli kılmaktadır. Çalışmamız bir yönüyle bu
ihtiyaca cevap verme kaygısı taşımaktadır. Diğer taraftan, Türkiye’nin geneli dikkate
alındığında gerek kuruluş sayısı, gerekse barındırdığı üye sayısı açısından en yaygın
ve en tesirli kooperasyon alanlarının başında kooperatifler, özelde konut kooperatifleri
gelmektedir. Konut kooperatifleri ise, daha çok iktisat, işletme, tarım ekonomisi gibi
disiplinlerin çalışmalarında ve daha çok idari, para temini ve yönetimi vb. konularda
incelenen bir kuruluş durumundadır. Üyelerin gönüllüğü, eşit katılımı, bireysel tercihi
gibi işbirliğinin gerçekleşmesi açısından; başat bir örgütlenme olması dolayısıyla
işbirliğinin organizasyonu açısından; bireylerin işbirliği tutum ve anlayışlarının
davranış yönünü sergilemesi yönüyle işbirliğinin işleyişi açısından zengin bir kaynak
sunan kooperatifler üzerine yapılan sosyolojik bir çalışma ise bulunmamaktadır.