18.01.2013 Views

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

TÜRK SÖYLENCE SÖZLÜĞÜ Deniz Karakurt

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

-M-<br />

S a y f a | 148<br />

MAGOR HAN: Söylencesel Hakan.<br />

Hunların ve Macarların atası olarak kabul edilir. Macar kolunu temsil eder. Macarlara günümüzde<br />

verilen iki isimden birisi (Magyar) yine buradan kaynaklanır (diğeri Hungar). Kimi görüşlere göre<br />

aslında kökeni çok daha eskilere kadar uzanmaktadır ve İskit (Saka) kökenli bir söylencenin<br />

gelişmesiyle oluşmuştur. Kardeşi Hunor ile birlikte kutlu bir geyiğin peşinde denizi geçerek Macaristan<br />

topraklarına ulaşırlar. Soyundan Almos Han’ın geldiği söylenir. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong><br />

<strong>Karakurt</strong>)<br />

� Magor: (Mag/Bağ). Bağlamak fiili ve büyü anlamı içeren Mag köküyle bağlantılıdır.<br />

(Yansı: HUNOR HAN)<br />

MAL İYESİ: Hayvan İyesi.<br />

Eşanlam: 1. SIĞIR (SIYIR) 2. DAVAR (TAVAR) 3. DEVE (TEVE) 4. AT (YUNT) İyeleri.<br />

Atların ve sığırların koruyucu ruhudur. Türkler hayvanları genelde dört sınıfa ayırırlar. Atlar, inekler,<br />

koyunlar ve develer. Mal kavramı bunların tamamını kapsar. Ancak kimi yörelerde yalnızca büyükbaş<br />

hayvanlar (at ve inek) veya sırf inekler için kullanılır. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Mal: (Mal). Moğolca kökenli bir kelime olup, büyükbaş hayvan demektir. Arapça eşya, ürün<br />

anlamına gelen Mal ile hiçbir ilgisi yoktur.<br />

(Bakınız: İYE)<br />

MALAHAY HAN: Ceza Tanrısı.<br />

Eşdeğer: MANKALAY (MANGALAY) HAN<br />

Suçlu insanların cezalarını verir. Yeraltında yaşar. (Kaynak: Türk Söylence Sözlüğü, <strong>Deniz</strong> <strong>Karakurt</strong>)<br />

� Malahay: (Mal/Bal). Alın, önyüz demektir. Süvari, atlı anlamlarını da taşır. Moğolcada başlık,<br />

kalpak, örtmek gibi anlamları da vardır.<br />

MAMUT: Fillerin Atası.<br />

Fillerin atası olan nesli tükenmiş iri bir hayvan. Günümüzde yaşayan fillerden 3 ve 5 kat daha<br />

büyüktür. Söylenceye göre Erlik Han bu hayvanlara kızarak cezalandırmış ve yeraltına çekmiştir.<br />

Fosilleri ilk kez Yakutya bölgesinde bulunmuş ve ne ad verileceği düşünülürken bölgede yaşayan<br />

Yakut (Saha) Türkleri, bilim adamlarına çok alışkın bir biçimde bunların adının Mamut olduğunu<br />

söylemişlerdir. Böylece kelime bilim literatürüne Yakut Türkçesinden geçmiştir. Bir başka görüşe göre<br />

yine Sibirya bölgesinde yaşayan Nenets dilinden gelmedir. Sibirya'da doğaya bağlı yaşam şekli<br />

sürdüren Dolganlar ve Yakutlar gibi bazı Türk halkları'nda mamutların yeraltı aleminde yaşayıp Erlik<br />

Han'a hizmetçilik ettikleri anlatılır. Yeraltı aleminin efendisi Erlik Han mamutları ceza olarak yeraltına<br />

almıştır. Eğer mamutlar oradan kaçıp yeryüzüne çıkmaya çalışırlarsa derhal buz kesilip ölürler.<br />

D e n i z K A R A K U R T <strong>TÜRK</strong> <strong>SÖYLENCE</strong> <strong>SÖZLÜĞÜ</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!